BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Onycholiza pourazowa może również dotyczyć paznokci u rąk. Występuje często u osób grających w golfa, krykieta, wspinaczy górskich i osób grających na perkusji.
- W obrębie paznokci rąk możliwa jest onycholiza chemiczna, będąca efektem uszkodzenia łożyska paznokci przez substancje toksyczne, zwłaszcza przy braku rękawic ochronnych. Zmiany zajmują wówczas boczną oraz proksymalną część płytki paznokciowej i często towarzyszy im paronychia. Onycholiza może wystąpić po kontakcie z drażniącymi substancjami takimi jak: podchloryn sodu (używany do odkażania wody w basenach), kwas fluorowodorowy (stosowany do produkcji szkła i freonów). Często zmianom w obrębie narządu paznokciowego towarzyszą wtedy dolegliwości bólowe.
- Penetracja ciała obcego pod płytkę paznokciową również może spowodować onycholizę i nasilony stan zapalny (tzw. paznokieć fryzjerów).
- Osoby pracujące z substancjami silnie alergizującymi takimi jak quaterinum 15 (substancja konserwujące dodawana m.in. do kremów), metakrylan metylu (stosowany do wyrobu tworzyw sztucznych, farb, lakierów) oraz przy produkcji roślin, m.in. tulipanów, roślin z gatunku Alstromeria, mogą rozwinąć onycholizę alergiczną, która jest spowodowana kontaktowym zapaleniem skóry okolicy hyponychium.[3,6]
Przyczynami oddzielania się płytki paznokciowej mogą być:
- powtarzalne urazy mechaniczne, fizyczne oraz chemiczne,
- leki (cytostatyki, retinoidy),
- dermatozy (łuszczyca, zespół Reitera, liszaj płaski, zapalenie skóry, dermatozy pęcherzowe, erytrodermia, łysienie plackowate, toksyczna nekroliza naskórka),
- genodermatozy (keratodermie dłoniowo-podeszwowe),
- guzy łożyska paznokcia (wyrośla kostne podpaznokciowe, brodawki wirusowe, choroba Bowena, rak kolczystokomórkowy),
- choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca, choroby naczyń obwodowych, choroby tkanki łącznej, choroby tarczycy),
- ciąża,
- idiopatyczne.[7]
Bardzo pomocnym narzędziem, dzięki któremu możemy odróżnić onycholizę pourazową od onycholizy spowodowanej grzybicą lub łuszczycą, jest dermoskopia.
Typowe cechy onycholizy pourazowej w dermoskopii:
- linijne oddzielenie się płytki paznokciowej od łożyska (linia jest regularna oraz gładka),
- łożysko pozostaje niezmienione o różowobladym zabarwieniu,
- przestrzeń podpaznokciowa jest zazwyczaj białawo żółta, z obecnością czarno-czerwonych struktur odpowiadających krwiakom.[2]
W 2018 roku Yorulmaz oraz Yalcin opisali dwa ciekawe przypadki onycholizy pourazowej. U 19-letniej kobiety, sprzedawczyni, która przez większość dnia nosiła buty na wysokim obcasie, wystąpiły krwiaki podpaznokciowe oraz onycholiza w obrębie drugiego palca stopy prawej i obustronnie w obrębie paluchów. W badaniu dermoskopowym widoczne były czerwono-fioletowe obszary pigmentacji z obwodowym blednięciem oraz satelitarnymi globulami. Ponadto widoczny był liniowo ostro odgraniczony obszar onycholizy. Kolejna opisywana chora, 59-letnia kobieta, która uprawiała długodystansowe wędrówki, zauważyła dystalną onycholizę w obrębie palucha prawego. W badaniu dermoskopowym widoczna była liniowa onycholiza, ponadto w obrębie dystalnego wolnego brzegu występowały czerwono-czarne globule, czarne kropki oraz czarno-czerwone nitkowate struktury, co wraz z wywiadem potwierdziło rozpoznanie onycholizy pourazowej.[8]
Podsumowanie
Ze względu na różnorodność i mnogość przyczyn powstawania onycholizy bardzo ważnym elementem diagnostycznym jest szczegółowo zebrany wywiad, uwzględniający m.in. pracę zawodową, hobby, uprawiane sporty, oraz badanie aparatu paznokciowego przy użyciu dermoskopu. W przypadkach wątpliwych diagnostycznie biopsja aparatu paznokciowego pozostaje działaniem rozstrzygającym.