Postęp w rozwoju technologii cyfrowych i dostępność ultrasonografii (USG) wysokich częstotliwości 20-100 MHz przyczyniają się do wzrastającego zainteresowania tą metodą w dermatologii. Wskazania obejmują głównie ocenę łagodnych i złośliwych zmian nowotworowych, w tym nieczerniakowych raków skóry oraz czerniaka, malformacji naczyniowych, chorób zapalnych skóry, twardziny i zmian twardzinopodobnych, schorzeń aparatu paznokciowego, oraz zabiegi kosmetologii i medycyny estetycznej. USG jest pomocne do oceny stanu skóry przed rozpoczęciem terapii, do monitorowania przebiegu leczenia oraz końcowej oceny jego skuteczności.

Zasada działania i czynniki wpływające na upowszechnienie USG

Ultrasonografia jest nieinwazyjną metodą obrazowania tkanek przy użyciu aparatu, którego zasada działania opiera się na wykorzystaniu zjawisk falowych dla fal ultradźwiękowych rozchodzących się w tkankach, głównie na odbiciu fali w czasie jej przechodzenia przez ośrodki o różnej oporności akustycznej. Ultrasonograf składa się z głowicy wysyłającej ultradźwięki i odbierającej jej echa oraz z komputera przetwarzającego uzyskane dane w formie cyfrowej.

Stosowane już od lat w medycynie klasyczne USG daje obraz dwuwymiarowy (2D), a najczęściej wykorzystywane częstotliwości fal ultradźwiękowych zawierają się w przedziale od 2 do 10 MHz. Stosując niższe częstotliwości, 2-5 MHz, otrzymuje się obrazy struktur głębiej położonych, np. podczas badania jamy brzusznej, ale rozdzielczość jest niska. Użycie wyższych częstotliwości, >7,5 MHz, zwiększa rozdzielczość, pozwalając na dokładniejsze obrazowanie, co umożliwia np. ocenę węzłów chłonnych, naczyń żylnych oraz tętniczych, a także stanów infekcyjnych tkanki podskórnej (cellulitis, ropnie).

Do badania skóry konieczne jest jednak zastosowanie USG wysokiej częstotliwości, z falami o częstotliwości co najmniej 15 MHz¹.Dlatego przełomem w diagnostyce dermatologicznej stało się wprowadzenie głowic o wysokich częstotliwościach, 20-100 MHz. Podczas gdy rozdzielczość przy użyciu konwencjonalnej USG wynosi do 0,5 mm, zastosowanie USG wysokich częstotliwości pozwala na uzyskanie obrazów o rozdzielczości 80-20 µm, ale te obrazy obejmują tylko struktury płyciej położone. W większości przypadków za pomocą ekstremalnie wysokich częstotliwości (50-100 MHz) aparatura pozwala na obrazowanie ograniczające się do naskórka. Do badania zmian skórnych najczęściej wykorzystuje się zatem możliwie najwyższe częstotliwości, 15-22 MHz, które zapewniają penetrację w głąb skóry właściwej i tkanki podskórnej.