Wynika z tego, że witamina D jest związkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wpływa nie tylko na kości, ale przede wszystkim odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Prawidłowe stężenie witaminy D w organizmie zmniejsza podatność na infekcję, a gdy do niej dojdzie – łagodzi jej przebieg. Dotyczy to nie tylko dobrze znanych infekcji, takich jak przeziębienie, infekcje grypopodobne czy grypa. Udowodniła ona także swoją siłę w obliczu nowej choroby – COVID-19.

Uzyskanie i utrzymanie prawidłowego stężenia witaminy D powinno stanowić jeden z filarów naszej odporności.

Jakie jest prawidłowe stężenie witaminy D w organizmie?

Poziom witaminy D w organizmie mierzy się jako stężenie 25(OH)D (tab. 1)¹³.

Tabela 1. Ocena stanu zaopatrzenia organizmu w witaminę D na podstawie stężenia 25(OH)D w surowicy

Jakie są rekomendowane dawki w suplementacji?

Rekomendowane dawki zależą od wieku i masy ciała (tab. 2)³.

Tabela 2. Suplementacja witaminy D – rekomendowane dawki

Jaka jest różnica między witaminą D, D₂ i D₃?

Czytając różne publikacje i artykuły dotyczące witaminy D, można natknąć się również na informacje o witaminie D₂ i D₃. Czym się one różnią i czym tak naprawdę jest witamina D?

Nazwa „witamina D” odnosi się nie do jednego związku, lecz do grupy związków o tym samym pochodzeniu i działaniu. Nie jest to jednorodny chemicznie związek – wspólną nazwą zostały objęte zarówno związki występujące we krwi: 25(OH)D, czyli kalcyfediol, 1,25(OH)₂D, czyli kalcytriol, jak i dwie substancje, z których one powstają, czyli ergokalcyferol (tzw. witamina D₂) i cholekalcyferol (tzw. witamina D₃)³. Cholekalcyferol jest najczęstszym składnikiem leków i suplementów mających za zadanie uzupełniać stężenie witaminy D w organizmie. Sam cholekalcyferol nie wpływa na funkcjonowanie organizmu – dopiero w nim jest przekształcany w postać aktywną biologicznie.

Czy jest różnica we wchłanianiu witaminy D₃ z tabletek i kapsułek zawierających olej?

Powszechnie wiadomo, że cholekalcyferol jest rozpuszczalny w tłuszczach. Wynika to z jego pochodzenia – sam jest wytwarzany ze związków tłuszczowych, głównie cholesterolu. Czy istnieją zatem różnice we wchłanianiu, gdy jest podawany w postaci tabletek lub kapsułek zawierających olej?

Tak naprawdę nawet w tabletkach znajdują się substancje tłuszczowe, które mają za zadanie zwiększyć przyswajalność witaminy D z tej postaci. Najczęściej są one wymie­niane w składzie jako trójglicerydy. Dostępność witaminy D z tabletek potwierdzono również w kilku badaniach, w których podawano ją pacjentom w różnych postaciach: tabletek, kapsułek zawierających olej, kapsułek bezolejowych^14,15 – nie zaobserwowano różnic w stężeniu witaminy D we krwi pomiędzy różnymi grupami.

Lek a suplement diety

W ostatnich kilku latach wiedza na temat pozakostnych właściwości witaminy D jest intensywnie rozpowszechniana. W związku z tym na rynku szybko pojawiło się wiele konkurujących ze sobą suplementów diety zawierających witaminę D, których jakość jest trudna do oszacowania, a co za tym idzie – skuteczność może się okazać niewystarczająca. Suplement z definicji jest produktem spożywczym, który stosuje się w celu uzupełnienia diety. Taki preparat nie leczy i nie zapobiega chorobom.

Proces rozwoju i rejestracji suplementu diety wraz z wdrożeniem na rynek jest bardzo krótki, czasami może trwać tylko kilka tygodni. Co więcej, rozwój preparatu nie podlega rygorystycznej kontroli na każdym etapie wytwarzania, jak dzieje się to w przypadku produkcji leku. Ponadto nie ma potrzeby wykonywania analiz laboratoryjnych potwierdzających prawidłowy profil uwalniania substancji czynnej z produktu, czy też zachowanie jej stałej zawartości w okresie przechowywania.

W przypadku wytwarzania leku – proces jego rozwoju, aż do wdrożenia na rynek, jest długotrwały, zajmuje kilka lat.