BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Temat numeru temat numeru
Zaburzenia mikrobiomu jelitowego w wybranych chorobach skóry
dr n. med. Beata Polkowska-Pruszyńska
prof. dr hab. n. med. Dorota Krasowska
- Rola mikrobiomu jelitowego w homeostazie ludzkiego organizmu
- Wspólne podłoże patogenetyczne niektórych schorzeń skóry i zmian w strukturze mikrobiologicznej przewodu pokarmowego
- Wpływ mikrobiomu jelitowego na występowanie i nasilenie twardziny układowej, łuszczycy, trądziku pospolitego, różowatego i odwróconego, atopowego zapalenia skóry oraz łysienia plackowatego
Terminu „mikrobiom” jako pierwszy użył mikrobiolog, laureat Nagrody Nobla – dr Joshua Lederberg, aby opisać system ekologiczny komensalnych, symbiotycznych i potencjalnie patogennych mikroorganizmów bytujących w ludzkim ciele1. Ludzki mikrobiom stanowi szeroką gamę mikroorganizmów znajdujących się w homeostazie z układem odpornościowym gospodarza. Ocenia się, że w organizmie człowieka występuje ok. 100 trylionów bakterii i mikroorganizmów oraz ok. 3,3 miliona genów drobnoustrojów2-4.
Fizjologiczna kolonizacja bakteryjna ma duże znaczenie dla prawidłowego rozwoju układu odpornościowego. Już w okresie okołoporodowym i wczesnym okresie niemowlęcym czynniki takie jak rodzaj porodu czy karmienie piersią wpływają na rozwój mikrobiomu jelitowego3,5-7. Proces kolonizacji bakteryjnej jest konieczny do przestawienia odpowiedzi immunologicznej noworodka ze sprzyjającej rozwojowi alergii odpowiedzi typu 2 na odpowiedź typu 1, która jest niezbędna do eliminacji patogenów. Ponadto brak równowagi pomiędzy odpowiedziami typu 1 i 2 może prowadzić do rozwoju chorób autoimmunizacyjnych8,9.
Również osoby dorosłe są podatne na powikłania spowodowane dysbiozą. Wśród czynników mających wpływ na zaburzenia składu prawidłowej flory bakteryjnej wyróżnia się stres psychospołeczny, relacje społeczne, czynniki środowiskowe, zachowania zdrowotne, dietę, stosowanie używek – tytoniu i alkoholu, zażywanie leków oraz status społeczno-ekonomiczny10. Istotnym problemem sprzyjającym zmianom mikrobiomu jest również powszechne nadużywanie probiotyków i antybiotyków. Wpływ probiotyków na florę jelitową i tkankę limfatyczną jelit (GALT – gut-associated lymphoid tissue) jest spowodowany zarówno przez same bakterie, jak i ich rozpuszczalne fragmenty, które działają poprzez receptory rozpoznające wzorce (PRR – pattern recognition receptors), należące do rodziny receptorów Toll-like na powierzchni enterocytów. Interakcja z receptorami PRR powoduje wytwarzanie transformującego czynnika wzrostu β (TGF-β – transforming growth factor β) i interleukiny 8 oraz modulację odpowiedzi immunologicznej11. Powszechne nadużywanie antybiotyków może prowadzić do rozrostu chorobotwórczej flory bakteryjnej i rozwoju infekcji12,13.