Skóra stanowi największy organ ludzkiego ciała i odgrywa niebagatelną rolę w ochronie organizmu przed potencjalnie szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Liczne bakterie, wirusy i grzyby, wspólnie nazywane mikrobiomem skóry, pokrywają jej powierzchnię oraz integralne z nią struktury, takie jak gruczoły potowe i jednostki włosowo-łojowe. Skład drobnoustrojów zmienia się m.in. w zależności od lokalizacji na ciele i wieku danej osoby. Badania wykazały, że ludzki mikrobiom skóry składa się z ok. 113 filotypów bakteryjnych¹. Większość bakterii skórnych obejmuje gatunki Staphylococcus, Propionibacterium, Micrococcus i Corynebacterium.

Coraz większą uwagę badaczy przyciąga również mikrobiom jelitowy. Jego rolę udało się potwierdzić w wielu chorobach, w tym w depresji, raku jelita grubego, cukrzycy i schorzeniach układu krążenia. Szczególnie interesująca w kontekście dermatoz wydaje się oś jelito–mózg–skóra, na której istnienie wskazywali już w 1930 r. Stokes i Pillsbury². Autorzy postawili hipotezę, że stan emocjonalny człowieka (np. lęk, depresja) może wpływać na skład mikrobiomu jelitowego, co prowadzi do miejscowego, a następnie ogólnoustrojowego procesu zapalnego, przyczyniając się w konsekwencji do pogorszenia stanu skóry. Uważa się zatem, że poprzez modulację mikrobiomu można korzystnie wpłynąć na kondycję skóry.

W artykule przedstawiamy przegląd aktualnej literatury dotyczącej zastosowania pro-, pre-, syn- i postbiotyków w wybranych chorobach dermatologicznych.

Mikrobiom jelitowy

Na przestrzeni ostatnich lat zainteresowanie mikrobiomem jelitowym istotnie wzrosło, głównie z uwagi na jego potencjalną rolę w patogenezie wielu chorób. Dowiedziono, że największa liczba bakterii, a także ich największa różnorodność występuje w jelicie grubym. Większość bakterii bytujących w tym narządzie jest zaliczana do Firmicutes (głównie Clostridium, Lactobacillus, Enterococcus, Faecalibacterium) oraz Bacteroidetes (głównie Bacteroides i Prevotella). Ponadto obecne, choć w mniejszej ilości, są bakterie z grup Actinobacteria (głównie Bifidobacterium), Euryarchaeota i Proteobacteria.

Mikrobiom jelitowy pełni wiele istotnych funkcji w organizmie człowieka. Dzięki bakteriom jelitowym możliwe jest powstawanie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFAs – short-chain fatty acids) odżywiających komórki nabłonka jelit, co wpływa n...