Infekcje i nadkażenia bakteryjne skóry wywoływane przez gronkowce i paciorkowce stanowią częsty problem w praktyce dermatologicznej. Dobór terapii zależy przede wszystkim od nasilenia zmian skórnych. Wszystkie szczepy Streptococcus pyogenes są wrażliwe na penicylinę, dlatego w terapii zakażeń wywołanych przez ten patogen stanowi ona lek pierwszego rzutu. W przypadku inwazyjnych zakażeń spowodowanych przez S. pyogenes należy stosować leczenie skojarzone penicyliną z klindamycyną (hamowanie toksyn). Istotnym klinicznie problemem jest narastająca oporność Staphylococcus aureus na metycylinę (MRSA – methicillin-resistant S. aureus) oraz na glikopeptydy (VRSA – vancomycin-resistant S. aureus).

Charakterystyka gronkowców

Gronkowce (Staphylococcus) są Gram(+) ziarniakami, które układają się w nieregularne grona. W praktyce klinicznej nadal dokonywany jest podział gronkowców na: koagulazododatnie (m.in. S. aureus) oraz koagulazoujemne (CNS – coagulase-negative staphylococci, obejmujące m.in. S. epidermidis, S. haemolyticus, S. capitis, S. hominis, S. saprophyticus). Podział ten wynika z zaobserwowanej w przeszłości zdolno-­­ ści wykrzepiania osocza przez S. aureus i z braku tej cechy u innych znanych wówczas gatunków gronkowców¹. Natomiast wg aktualnej wiedzy z zakresu mikrobiologii wiadomo, że istnieją także inne gatunki, które wytwarzają koagulazę (np. S. argenteus, S. intermedius). Warto zaznaczyć, że przez lata uważano, iż koagulazoujemne gronkowce są niegroźnymi komensalami człowieka i nie mają charakteru chorobotwórczego¹. Obecnie wiadomo, że gatunki te wykazują zróżnicowaną chorobotwórczość, a nierzadko także lekooporność, stały się zatem istotnymi klinicznie patogenami.

Gronkowce wchodzą w skład mikrobioty skóry i błon śluzowych. Bakterie te często bytują w miejscach wilgotnych, wiele gatunków jest izolowanych z określonych obszarów ciała, np. S. capitis występuje w obrębie skóry głowy, S. saccharolyticus na skórze twarzy, zwłaszcza czoła¹. Najczęstszym komensalem skóry człowieka jest S. epidermidis, którego można wyizolować ze wszystkich obszarów skóry.

Gronkowce są zaliczane do istotnych patogenów wywołujących zakażenia u ludzi, w tym infekcje skóry, tkanek miękkich oraz różnych układów. Mogą powodować m.in. zakażenia kości, układu oddechowego, układu moczowego, zapalenie wsierdzia i sepsę. O pr...