Dermatologia interdyscyplinarnie
Zmiany skórne w cukrzycy
Natalia Joanna Machoń1
Hanna Snarska1
prof. dr hab. n. med. Agnieszka Owczarczyk-Saczonek2
- Cukrzyca – epidemia naszych czasów
- Objawy i choroby skórne związane z cukrzycą
- Rola dermatologa w opiece nad pacjentem diabetologicznym
Cukrzyca jest istotnym problemem zarówno pod względem medycznym, jak i społecznym. Choroba ta dotyka w Polsce ponad 2,5 mln osób, co niesie ze sobą poważne konsekwencje. Przeszło 90% pacjentów boryka się z cukrzycą typu 2, która jest także jednym ze schorzeń wchodzących w skład zespołu metabolicznego. W ramach tego zespołu poza cukrzycą stwierdza się również otyłość, dyslipidemię, nadciśnienie tętnicze.
Cukrzyca oddziałuje na skórę za pośrednictwem różnych mechanizmów patofizjologicznych, które prowadzą do rozmaitych zmian i powikłań dermatologicznych.
Pierwszym ważnym aspektem jest zaburzenie mikrokrążenia. Cukrzyca wiąże się z angiopatią – uszkodzeniem naczyń krwionośnych. Zmiany w mikrokrążeniu skóry mogą prowadzić do zaburzeń gojenia się ran oraz do nieprawidłowego zaopatrzenia skóry w krew.
Istotnym skutkiem rozwijającej się cukrzycy jest również neuropatia. Cukrzyca często prowadzi do neuropatii obwodowej, w tym neuropatii skórnej, co może skutkować utratą czucia oraz zaburzeniami termoregulacji.
Osoby z cukrzycą mogą cierpieć na zaburzenia w funkcjonowaniu układu odpornościowego skóry, co zwiększa podatność na infekcje bakteryjne i grzybicze.
Insulinooporność może wpływać na skórę, prowadząc do takich zmian, jak nadmierne owłosienie (hirsutyzm) i trądzik, będących wynikiem zbyt wysokiego stężenia insuliny (hiperinsulinemii). Wraz z hiperinsulinemią u pacjentów chorych na cukrzycę występuje hiperglikemia, co wpływa negatywnie na elastyczność i sprężystość skóry w związku z glikacją kolagenu i elastyny.
Zaburzenia w składzie lipidów we krwi, często obecne u osób z cukrzycą, mogą skutkować zmianami takimi jak żółte plamy pod skórą, nazywane ksantelazmą, która stanowi efekt odkładania się lipidów w skórze1,2.
Definicja i obraz kliniczny cukrzycy
Cukrzyca to grupa zaburzeń metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią, wynikającą z defektów związanych z zaburzeniem gospodarki insulinowej. Przewlekła hiperglikemia ma istotny wpływ na uszkodzenia narządu wzroku (retinopatia cukrzycowa), nerek (nefropatia cukrzycowa), układu nerwowego (neuropatia), serca i naczyń krwionośnych (angiopatia). Grupa objawów (tab. 1), która może wskazywać na wystąpienie cukrzycy, nie jest jednak charakterystyczna, a opóźnienie rozpoznania sprzyja rozwojowi uszkodzeń wspomnianych narządów.
Cukrzyca typu 1 to jedna z odmian cukrzycy, występująca u ok. 10% pacjentów dotkniętych tą chorobą. Objawy cukrzycy typu 1 zazwyczaj pojawiają się między 10 a 14 r.ż. Schorzenie jest wynikiem niemal kompletnego zniszczenia przez przeciwciała komór...