Psychodermatologia

Zaburzenia pozorowane w dermatologii

mgr Jarosław Dudek
prof. dr hab. n. med. Anna Zalewska-Janowska

Zakład Psychodermatologii, Katedra Pulmonologii, Reumatologii i Immunologii Klinicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Adres do korespondencji:

mgr Jarosław Dudek

Zakład Psychodermatologii

Katedra Pulmonologii, Reumatologii i Immunologii Klinicznej

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

ul. Pomorska 251 (budynek C-5), 92-213 Łódź

e-mail: jaroslaw.dudek@umed.lodz.pl

  • Kryteria diagnostyczne zaburzeń pozorowanych
  • Obraz kliniczny, rozpoznawanie i leczenie
  • Potrzeba współpracy dermatologów ze specjalistami w dziedzinie psychiatrii

Zaburzenia pozorowane zostały po raz pierwszy oficjalnie zdiagnozowane w 1951 r. i opisane jako syndrom Münchausena. Diagnozę tę postawił hematolog i endokrynolog Richard Asher, opisując pacjentów, którzy w celu leczenia wyimaginowanych schorzeń często zmieniali placówki medyczne. Obecnie termin „syndrom Münchausena” jest nazwą jednej z odmian zaburzeń pozorowanych.

Osoby cierpiące na zaburzenia pozorowane wywołują lub fałszują objawy i symptomy chorób bądź zwiększają ich siłę, ukrywając ten fakt przed lekarzem. Nie kierują się jednak chęcią uzyskania korzyści materialnych, zwolnienia lekarskiego lub innymi podobnymi motywami. Postępują tak, aby znaleźć się lub pozostać pod czyjąś opieką, zyskać uwagę, zdobyć sympatię, nierzadko jest to także forma reakcji na trudne i stresujące sytuacje życiowe.

Specyficzną postacią zaburzeń pozorowanych są zaburzenia pozorowane przeniesione na inną osobę (lub jej narzucone). W tym przypadku chory fałszuje objawy u innych, najczęściej u własnych dzieci.

Opisując zaburzenia pozorowane w dermatologii, używa się takich terminów, jak: dermatitis artefacta, dermatozy wywołane lub factitious skin disorder.

Diagnoza

W piątej edycji klasyfikacji zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (DSM-5) zaburzenia pozorowane znajdują się w kategorii zaburzeń somatycznych i pokrewnych. Wśród najważniejszych kryteriów diagnostycznych wyróżnia się:

  • Sfałszowanie fizycznych lub psychicznych objawów bądź symptomów lub wywołanie urazu bądź choroby.
  • Osoba dotknięta tym zaburzeniem przedstawia siebie innym jako chora, cierpiąca lub ranna.
  • Omawiane zachowanie występuje nawet w przypadku braku oczywistych zewnętrznych nagród.
  • Zachowanie to nie jest lepiej wyjaśnione przez inne zaburzenia psychiczne, takie jak zaburzenia urojeniowe lub inne zaburzenia psychotyczne.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Obraz kliniczny

Osoby doświadczające zaburzeń pozorowanych starają się przekonać personel medyczny, że cierpią na jakieś schorzenie lub uraz, podczas gdy w rzeczywistości nie występują [...]

Częstość występowania i współwystępowanie

Choroba w większości przypadków po raz pierwszy pojawia się we wczesnej dorosłości. Częstość występowania wynosi ok. 1% w populacji ogólnej, a w przypadku pacjentów dermatologicznych [...]

Leczenie

Pierwszą trudność w leczeniu zaburzeń pozorowanych stanowi ich rozpoznawanie. Ze względu na dużą wiarygodność osób dotkniętych tym problemem wielu lekarzy początkowo nie [...]

Podsumowanie

Zaburzenia pozorowane to jednostka chorobowa sprawiająca duże trudności diagnostyczne. Pacjenci zwykle są niechętni do współpracy z lekarzem, który wysuwa takie podejrzenie, często [...]

Do góry