BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Standardy
Zastosowanie metforminy u kobiet z zespołem policystycznych jajników
Dr hab. med. Mariusz Jasik
Zespół policystycznych (wielotorbielowatych) jajników (polycystic ovary syndrome, PCOS) jest najczęstszym zaburzeniem endokrynnym u kobiet w wieku rozrodczym. Według różnych źródeł szacuje się, że zespół ten występuje od 12 do 21 proc. kobiet w wieku rozrodczym (Boyle, Teede, 2012). U około połowy kobiet z PCOS stwierdzono otyłość, a u 1/5 z nich rozpoznano stan przedcukrzycowy lub cukrzycę typu 2.
Pierwotną przyczynę PCOS stanowi insulinooporność z wtórną hiperinsulinemią. Poza zaburzeniami miesiączkowania i hiperandrogenizmem PCOS cechuje obecność otyłości typu brzusznego, która sprzyja rozwojowi zaburzeń gospodarki węglowodanowej i lipidowej oraz zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego. W grupie tej występuje istotnie zwiększone ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego.[1,2,3,4]
Kobiety z PCOS w okresie menopauzy są szczególnie zagrożone występowaniem nie tylko otyłości, cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, zaburzeń lipidowych, ale również zwiększonym ryzykiem rozwoju choroby niedokrwiennej serca, wystąpienia zawału serca i udaru mózgu. Wykazano też w tej grupie kobiet zwiększone ryzyko zachorowania z powodu raka endometrium oraz raka sutka, natomiast mniejsze niż w populacji ogólnej ryzyko raka jajnika.[2,3,4]
Stosowanie metforminy, zwykle w dawce 1500 mg na dobę, może:
- wpływać korzystnie na jajeczkowanie,
- zwiększyć częstość zajścia w ciążę,
- zmniejszać ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych,
- ograniczyć występujące zaburzenia gospodarki lipidowej.
Terapia metforminą w PCOS zmniejsza nadwagę bądź otyłość oraz poprawia insulinowrażliwość tkanek obwodowych. Metformina może ograniczać w PCOS:
- hiperandrogenizm,
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- brak owulacji,
- niepłodność,
- zmniejszyć ryzyko poronienia,
- ograniczyć wzrost zachorowalności na raka błony śluzowej macicy i raka jajnika.
Lek zwiększa stężenie globuliny wiążącej hormony płciowe, hamuje biosyntezę testosteronu przez komórki jajników, powodując redukcję stężenia androgenów. Korzystne działanie metforminy wiąże się głównie z jej bezpośrednim wpływem na gospodarkę hormonalną i utratę masy ciała, wpływa wtórnie na zmniejszenie insulinooporności.
Kobiety z PCOS, które nie odpowiedziały pozytywnie na terapię o działaniu antyestrogennym i których wskaźnik BMI przekracza 25, należy dodatkowo leczyć metforminą.[2,3,4]
Zastosowanie metforminy a stany przedcukrzycowe
Częstość progresji stanu przedcukrzycowego w cukrzycę typu 2 można zmniejszyć przez redukcję masy ciała, regularną aktywność fizyczną i stosowanie metforminy. Zmniejszenie ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 o ponad 30 proc. udokumentowano w badaniu Di...
