BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Meandry diabetologii
Retinopatia cukrzycowa – możliwości leczenia
Prof. dr hab. med. Edward Wylęgała1
Dr n. med. Adam Wylęgała2
W Polsce na cukrzycę choruje 3 mln osób, z czego 1/3 chorych ma powikłania oczne. Cukrzyca jest najczęstszą przyczyną chorób naczyń siatkówki nazwaną retinopatią cukrzycową (ang. diabetic retinopathy DR). 1/3 pacjentów z DR rozwinie cukrzycowy obrzęk plamki (ang. diabetic macula oedema DMO) w znacznym stopniu upośledzający ostrość wzroku. Zmiany naczyniowe dzielą się na makroangiopatię (naczynia wieńcowe, mózgowe i obwodowe) oraz mikroangiopatię (oczy, nerwy obwodowe, nerki). W narządzie wzroku powikłania dotyczą: powierzchni oka, siatkówki oraz sprzyjają rozwojowi zaćmy i jaskry wtórnej.
U 1/3 chorych na cukrzycę w przebiegu choroby wystąpią powikłania w obrębie narządu wzroku. Zmiany te związane są z naczyniami krwionośnymi (malformacje naczyniowe, krwotoczki, neowaskularyzacje) oraz pozanaczyniowymi, takimi jak zaćma, jaskra, wysięki czy powstawanie proliferacji tkankowych. Do najpoważniejszych powikłań zalicza się obrzęk plamki oraz odwarstwienie siatkówki.
W celu wykrycia zmian współczesna okulistyka dysponuje wieloma możliwościami diagnostycznymi. Badanie w lampie szczelinowej wraz z wziernikowaniem umożliwia ocenę stanu oka podczas badania fizykalnego. Niestety, duża zaćma czy brak współpracy ze strony pacjenta mogą uniemożliwić przeprowadzenie badania. Dzięki istnieniu badań obrazowych, do których zalicza się optyczną koherentną tomografię, istnieje możliwość odwzorowania struktur z niespotykaną dotychczas rozdzielczością. Badaniem z wyboru w celu odwzorowania kształtu naczyń krwionośnych wraz z ewentualnym przeciekiem jest angiografia fluoresceinowa. Podstawowym leczeniem powikłań cukrzycowych niezmiennie pozostaje wyrównanie choroby podstawowej. Wyrównanie poziomu HbA1c poniżej 7 proc. w znacznym stopniu zmniejsza możliwość wystąpienia siatkówkowych powikłań cukrzycowych. W trakcie leczenia stosuje się laseroterapię, iniekcje anty-VEGF lub sterydy. Ostateczną metodą leczenia pozostaje witrektomia przez część płaską ciała rzęskowego. W trakcie leczenia powikłań ocznych cukrzycy istnieje konieczność ścisłej współpracy pomiędzy lekarzem okulistą a diabetologiem.
Etiopatogeneza
Hipoksja powoduje utratę perycytów naczyń krwionośnych oraz zwiększenie wydzielania naczyniowych śródbłonkowych czynników wzrostów. W konsekwencji dochodzi do wzrostu przepuszczalności naczyń krwionośnych oraz do powstawania nowych naczyń, pierwotnie już patologicznych ze względu na budowę i umiejscowienie.
Hipoksja stymuluje powstawanie włóknisto-naczyniowych pasm mających zdolności kurczenia się, co może spowodować odwarstwienie siatkówki. Oglądając siatkówkę podczas wziernikowania, możemy zauważyć całą gamę objawów, które są konsekwencją niniejszy...
