Meandry diabetologii

Mikrobiota jelitowa – jej związki z autoimmunizacją komórek β

Dr n. med. Mirosława Gałecka

Dr n. biol. Anna M. Basińska

Mgr Anna Bartnicka

Instytut Mikroekologii w Poznaniu

Adres do korespondencji: ul. Sielska 10, 60-129 Poznań, tel. 61 862 63 15, faks 61 862 63 35, e-mail: drgalecka@instytut-mikroekologii.pl, anna.bartnicka@instytut-mikroekologii.pl, nauka@instytut-mikroekologii.pl

Coraz częściej dyskutowana jest rola mikrobioty jelitowej w patogenezie cukrzycy. Ponieważ autochtoniczna mikroflora jelitowa odpowiada za metabolizm substancji pokarmowych (węglowodanów i tłuszczów), jak również wykazano związek poszczególnych rodzajów bakterii z określonymi funkcjami układu pokarmowego i immunologicznego, teoria ta wydaje się zasadna.[1] W związku z tym uznano za celowe zdefiniowanie roli mikrobioty jelitowej u chorych na cukrzycę.


Badania wykazały, iż mikrobiota kształtuje się od poczęcia, przez życie płodowe (kontakt z DNA matczynych bakterii) oraz przez pierwszych 2-5 lat (zasiedlanie przez poszczególne szczepy bakterii), a szczególne istotny dla kolonizacji niemowlęcia jest rodzaj porodu i karmienia. Poród naturalny oraz karmienie piersią pozwalają przekazać florę bakteryjną matki wraz z potrzebnymi noworodkowi bakteriami i substancjami stymulującymi rozwój tych bakterii.[1] Co więcej, wykazano związek między cięciem cesarskim a zapadalnością na cukrzycę typu 1.[2]

Drobnoustroje modyfikują cukrzycę

Ponieważ układ immunologiczny odgrywa kluczową rolę w rozwoju cukrzycy o podłożu autoimmunizacyjnym, a mikrobiota jelitowa moduluje działanie układu nabłonka jelitowego, w tym komórek odpornościowych, np. komórek M, makrofagów i komórek dendrytycznych, rozpoczęto badania na zwierzętach, które wykazały, że zmiany w mikrobiocie jelita mają wpływ na rozwój cukrzycy typu 1.

Ponadto stwierdzono, że drobnoustroje kolonizujące jelito mogą modyfikować częstość występowania cukrzycy autoimmunologicznej u zwierząt modelowych. Badania prowadzone z udziałem dzieci wskazują, że podwyższona liczba bakterii Bacteroides z obniżeniem liczby Bifidobacterium, przy jednoczesnym spadku ogólnej różnorodności bakterii oraz niedoborze bakterii produkujących maślan w mikrobiocie jelitowej, wykazuje związek z autoimmunizacją komórek β i cukrzycy typu 1.[3]

Badania porównawcze mikroflory jelitowej u dorosłych mężczyzn z cukrzycą typu 2 i o zróżnicowanym wskaźniku BMI oraz zdrowych wykazały różnice w strukturze ilościowej i jakościowej mikrobioty. Diabetycy mieli obniżoną ilość bakterii Firmicutes oraz Clostridiaceae w porównaniu z grupą kontrolną. Ponadto stosunek grup bakterii Bacteroidetes do Firmicutes był pozytywnie skorelowany ze stężeniem glukozy w osoczu oraz negatywnie związany z wartością wskaźnika masy ciała (BMI). Podobnie klasa Betaproteobacteria była pozytywnie skorelowana ze stężeniem glukozy w osoczu.[4]

W badaniu Cani i wsp.[5] autorzy zaproponowali hipotezę łączącą choroby metaboliczne z obecnością bakterii gram-ujemnych w jelitach oraz dietą wysokotłuszczową. Mikroflora jelitowa pacjentów z cukrzycą typu 2 charakteryzowała się większą ilością b...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Dieta stymuluje rozwój bakterii

Ta sieć interakcji i ich konsekwencji sprawia, iż cukrzyca nie jest uważana za problem wyłącznie diabetologiczny, ale jest określana jako jedno [...]

Jak zachować równowagę procesów metabolicznych?

Kolejne badania wykazały, że cukrzyca występuje znacznie częściej u osób z chorobami psychicznymi. Ponadto może być ona jednym z działań niepożądanych [...]

Probiotykoterapia w cukrzycy

Ponieważ w przebiegu cukrzycy istotną funkcję pełni mikrobiota przewodu pokarmowego, najnowsze badania kliniczne testują wpływ różnego rodzaju probiotykoterapii we wspomaganiu leczenia [...]

Podsumowanie

Należy zaznaczyć, że odpowiednio dobrana probiotykoterapia uzupełniająca mikrobiotę fizjologiczną ma duży potencjał i może wspomagać często bardzo skomplikowane leczenie cukrzycy, stanów [...]

Do góry