Unikamy powikłań

Opatrunki wspomagane podciśnieniem w leczeniu zespołu stopy cukrzycowej

Dr n. med. Adam Węgrzynowski1
Prof. dr hab. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz2

1Oddział Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Szpitala Miejskiego im. Franciszka Raszei w Poznaniu; Angiodiabetica Klinika Chorób Naczyń i Stopy Cukrzycowej

2Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu

Adres do korespondencji: Dr Adam Węgrzynowski, Angiodiabetica Klinika Chorób Naczyń i Stopy Cukrzycowej w Poznaniu, ul. Przemysłowa 46a, e-mail: adam.wegrzynowski@angiodiabetica.pl

Leczenie ran przewlekłych, także zespołu stopy cukrzycowej (ZSC), stanowi coraz większy problemem na oddziałach szpitalnych zabiegowych oraz internistycznych. Wymaga również coraz większych nakładów finansowych i związane jest z rosnącym niepowodzeniem terapeutycznym, czego przykładem są częstsze niż dawniej amputacje kończyn dolnych.

Wspólny mianownik

Przewlekłe zakażenie rany prowadzi do systematycznego narastania biofilmu, zmniejszania przenikalności antybiotyków do dna rany i w ostateczności rozwoju wielolekooporności patogenów. To z kolei stanowi coraz trudniejszą barierę do pokonania jedynie na drodze opatrunku, leków miejscowych i podawanych systemowo. Konieczne staje się dążenie do jak najszybszego wygojenia owrzodzenia i zamknięcia rzeczywistych i potencjalnych wrót zakażenia.

Osiągnąć można to na wiele sposobów. Zależy to głównie od patogenezy powstawania danego owrzodzenia:

  • w przypadku rany o charakterze niedokrwiennym jest to: usprawnienie lub przywrócenie napływu krwi, w przypadku owrzodzeń zakażonych – skuteczne, głębokie oczyszczenie chirurgiczne,
  • leczenie celowanym antybiotykiem,
  • odciążenie miejsca owrzodzenia,
  • zastosowanie leków o udowodnionej skuteczności w poprawie mikrokrążenia,
  • skuteczne leczenie przeciwhiperglikemiczne.


Wspólnym mianownikiem wszystkich powyższych działań jest oczyszczenie dna rany i zastosowanie opatrunków. Jednymi z najskuteczniejszych w przyspieszaniu gojenia praktycznie wszystkich ran przewlekłych są opatrunki podciśnieniowe (Negative Pressure Wound Therapy – NPWT).[1]

Konstrukcja gąbki

Zasada działania opatrunków polega na wytworzeniu w ranie podciśnienia o ściśle ustalonej sile i czasie trwania oraz uzyskaniu stałego drenażu rany. Odbywa się to poprzez założenie do prawidłowo oczyszczonej rany opatrunku przewodzącego płyny (wyciek surowiczy, płyny dezynfekcyjne itp.) w postaci „gąbki” o niskiej pojemności gromadzenia płynu lub luźno utkanej gazy jałowej.

Konstrukcja opatrunku ma za zadanie wypełnienie całego łożyska rany, przywarcie do jego dna i w konsekwencji przeniesienie podciśnienia równomiernie na całą ranę. Na tak przygotowaną ranę nakleja się następnie cienką i mocną folię, podłącza dren i łączy się go z urządzeniem ssącym. Urządzenie wytwarza ściśle określone, stałe lub zmieniające się czasowo podciśnienie w drenie, przenosząc je następnie przez gąbkę lub gazę od dna rany. Wyciek z rany gromadzony jest przez czas terapii w kanistrze na końcu drenu lub w specjalnie do tego przygotowanym opatrunku w pobliżu rany.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Kondycja metaboliczna ustroju

Niezwykle ważnym składnikiem potencjału ułatwiającego gojenie ran przewlekłych jest kondycja metaboliczna ustroju. Takie choroby jak nowotwory, choroby reumatoidalne, autoimmunologiczne, metaboliczne z [...]

Ziarnina szybko narasta

Niezwykle pomocne jest takie przygotowanie rany (stopy), by ułatwić następnie założenie opatrunku NPWT, a więc:

Aspekt techniczny

Zakładanie opatrunków NPWT wymaga od personelu wprawy oraz podstawowych jałowych narzędzi, jak pęsety, nożyczki, peany itp. Zwykle do założenia tego typu [...]

Podsumowanie

Zastosowanie opatrunków podciśnieniowych w leczeniu zespołu stopy cukrzycowej stanowi sprawdzone narzędzie pozwalające zwiększyć efektywność i skrócić czas gojenia.

Do góry