Chorzy na cukrzycę charakteryzują się 7 razy większym ryzykiem zawału serca w porównaniu z osobami bez cukrzycy, a ryzyko zgonu w czasie zawału jest o 57 proc. większe. Również ryzyko zgonu w ciągu następnych 5 lat po zawale jest dwukrotnie większe niż u osób z prawidłowym stężeniem glukozy we krwi.

Miażdżyca tętnic szyjnych u chorych na cukrzycę demonstruje się przemijającym niedokrwieniem mózgu (tzw. TIA), w którym objawy neurologiczne wycofują się szybko lub udarem niedokrwiennym mózgu, w którym objawy utrzymują się ponad dobę. Najczęściej pierwszymi objawami niedokrwienia mózgu jest osłabienie siły mięśniowej kończyn po jednej ze stron, zaburzenia mowy, zaburzenia widzenia lub utrata przytomności. Osoby z cukrzycą w porównaniu z ogólną populacją mają trzy razy większe ryzyko udaru mózgu, a w populacji poniżej 55. r.ż. ryzyko jest aż dziesięć razy większe. Cukrzyca trzykrotnie zwiększa także ryzyko rozwoju demencji (otępienia) po przebytym udarze.

Sprawdź, czy nie jesteś w grupie ryzyka

Zmiany miażdżycowe w tętnicach kończyn dolnych występują do czterech razy częściej niż u osób bez cukrzycy. Objawiają się tzw. chromaniem przestankowym, czyli bólem kończyn dolnych w czasie chodzenia, który ustępuje po zaprzestaniu wysiłku fizycznego. U chorych z cukrzycą częściej stwierdza się brak tętna na tętnicach udowych i tętnicach stopy, co dowodzi istnienia przeszkody w przepływie krwi w tych naczyniach. Przewlekłe i postępujące niedokrwienie kończyn może prowadzić do rozwoju zespołu stopy cukrzycowej, trudno gojących się owrzodzeń lub martwicy. Ryzyko amputacji u chorych z cukrzycą w wieku 65-74 lat jest ponad 20 razy większe niż u osób bez cukrzycy.

Jakie należy wykonać badania?

Incydenty sercowo-naczyniowe, takie jak zawał serca, udar niedokrwienny mózgu czy konieczność amputacji kończyny są główną przyczyną zgonów chorych z cukrzycą. Zapobieganie tym incydentom stanowi więc główny cel leczenia cukrzycy. Razem z dobrym wyrównaniem glikemii konieczne jest jednoczesne zaprzestanie palenia tytoniu, skuteczne leczenie nadciśnienia tętniczego oraz osiągnięcie bardziej restrykcyjnych niż dla reszty populacji wartości stężeń cholesterolu LDL.

Pacjent z cukrzycą wymaga również powtarzania badania elektrokardiograficznego (EKG) spoczynkowego i wysiłkowego, okresowej kontroli stóp z badaniem tętna na kończynach dolnych, a w razie objawów sugerujących niedokrwienie mózgu lub niedokrwienie kończyn dolnych wykonania badania przepływów krwi w tętnicach, czyli badania USG-doppler.

Kiedy koniecznie pójść do kardiologa?

W przypadku rozpoznania choroby wieńcowej pacjent z cukrzycą powinien być pod opieką lekarza kardiologa kwalifikującego do ewentualnej koronarografii (radiologicznego badania tętnic wieńcowych umożliwiającego jednoczesne ich poszerzenie). W razie stwierdzenia zaawansowanych zmian miażdżycowych w tętnicach szyjnych lub kończyn dolnych interwencja chirurga naczyniowego może zapobiec wystąpieniu udaru mózgu lub konieczności amputacji kończyny.