Unikamy powikłań

Choroba metaboliczna a ryzyko zachorowania na gruźlicę i wpływ na jej leczenie

Dr n. med. Beata Kuklińska1
Prof. dr hab. med. Robert M. Mróz2

1II Klinika Chorób Płuc i Gruźlicy, Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku

2Kierownik II Kliniki Chorób Płuc i Gruźlicy, Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku

Adres do korespondencji: Dr n. med. Beata Kuklińska, II Klinika Chorób Płuc i Gruźlicy, Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, e-mail: beatakuklinska@wp.pl

Wzrost zachorowań na cukrzycę wpłynie zapewne na globalną sytuację epidemiologiczną gruźlicy, ponieważ w grupie chorych na cukrzycę ryzyko przejścia utajonego zakażenia prątkiem gruźlicy w chorobę aktywną jest prawie trzy razy większe niż u pozostałych osób.

Prątki kontra glikemia

Chorzy, u których cukrzyca nie jest w ogóle leczona czy dobrze kontrolowana, mogą notować nawet osiem razy większe ryzyko zachorowania na gruźlicę w porównaniu z całą populacją.[1]

Gruźlica to choroba zakaźna wywołana przez bakterie z grupy Mycobacterium tuberculosis complex, która nadal stanowi duży problem epidemiologiczny. Szacuje się, że prątkiem gruźlicy jest zakażona jedna trzecia światowej populacji. Zgodnie z danymi epidemiologicznymi w 2014 roku na gruźlicę zachorowało 9,6 mln osób, a około 2 mln osób zmarło z powodu tej choroby.

Najwyższy wskaźnik zapadalności na gruźlicę zanotowano w 2015 roku w województwie śląskim – 26,5, a najniższy w województwie wielkopolskim – 8,3 nowych zachorowań na 100 tys. mieszkańców. Dominującą grupę chorych na gruźlicę stanowią w naszym kraju mężczyźni w średnim i podeszłym wieku.[3]

Do zakażenia prątkiem gruźlicy najczęściej dochodzi drogą inhalacyjną, tzw. kropelkową, przez kontakt z osobą chorującą na gruźlicę, co determinuje łatwość jej rozprzestrzeniania się. Prątki gruźlicy mogą wnikać do układu oddechowego, nie powodując zakażenia. Podatność na zakażenie i rozwój choroby może zależeć między innymi od wieku osoby narażonej, statusu społecznego, nałogów, czynników genetycznych, ale również od chorób współistniejących oraz ich leczenia.[4] Wzrost zapadalności na gruźlicę wiąże się bezpośrednio ze zwiększoną zapadalnością na cukrzycę.

Szczególne zagrożenie epidemiologiczne stanowi gruźlica wielolekooporna. Wywołujące ją szczepy bakteryjne są oporne na dostępne leki przeciwgruźlicze, co w znacznym stopniu utrudnia leczenie tych chorych. Ze względu na fazy rozwoju zakażenia prątkiem kwasoopornym gruźlicę dzieli się na:

  • pierwotną, występującą w ciągu kilku miesięcy po zakażeniu,
  • tzw. popierwotną.

W krajach o dużym rozpowszechnieniu gruźlicy pierwotna postać choroby występuje najczęściej u dzieci, a w krajach o niskiej zapadalności jest rzadkością, niemniej jednak może występować nawet u osób w podeszłym wieku. Gruźlica popierwotna jest wyn...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

W obrazie dominuje duszność i chudnięcie

Hiperglikemia i niedobór wytwarzanej przez komórki β trzustki insuliny wpływają szkodliwie na limfocyty i makrofagi, co powoduje, że w przebiegu cukrzycy [...]

Serowate zapalenie płuc

Współistnienie cukrzycy zazwyczaj istotnie wpływa na przebieg kliniczny gruźlicy, która u osób nieleczonych, niewyrównanych metabolicznie (glikemia powyżej 200 mg/dl) może przebiegać [...]

Jednoczasowe leczenie i działania niepożądane

Badacze wysunęli wniosek, że wzrost podatności na zakażenie prątkiem i rozwój gruźlicy płuc u chorych na cukrzycę może być wynikiem osłabienia [...]

Podsumowanie

Analizując przedstawione dane, należy zwrócić uwagę na fakt, że zwiększone ryzyko zapadalności na gruźlicę u osób chorych na cukrzycę powinno skłonić [...]

Do góry