ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Dylematy
Szkoła – czy jest pułapką diabetologiczną
Prof. dr hab. med. Anna Noczyńska
Zachorowanie dziecka na cukrzycę jest wydarzeniem krytycznym, zakłócającym w sposób istotny dotychczasowe jego życie, ale także jego rodziny. Reakcją na wiadomość o cukrzycy – zarówno u dziecka, jak i jego opiekunów – zawsze jest lęk, któremu towarzyszy stres. Terapeuci zajmujący się leczeniem osób z zespołem stresu przewlekłego zwracają uwagę na rozległe konsekwencje, do których należą: poczucie bezradności i bezsilności, brak inicjatywy, samoobwinianie, wstyd, wycofanie się z relacji społecznych oraz kontaktów z innymi ludźmi.
Dziecko – inny pacjent
Choroba wymusza określone postępowanie, podporządkowując jej codzienne życie. Inne potrzeby i wymagania będzie miało dziecko poniżej 6. r.ż., inne w okresie adolescencji. Dziecko małe nie rozumie istoty choroby, nie współpracuje z rodzicem i lekarzem, nie informuje o złym samopoczuciu, nie ustala ani nie planuje pór i wielkości posiłków, nie rozumie ograniczeń dietetycznych, natomiast często wykazuje lęk i bunt przed bólem związanym z badaniem poziomu glukozy i podaniem insuliny.
Uzyskanie dobrego wyrównania metabolicznego u małego dziecka utrudnia duża i nieprzewidywalna aktywność ruchowa oraz skłonność do chorób infekcyjnych, natomiast w okresie dojrzewania cukrzyca jest szczególnie trudna do leczenia, ponieważ młodzież jest labilna hormonalnie oraz emocjonalnie, często nie akceptuje choroby, neguje zalecenia dietetyczne, włącza się w życie towarzyskie (alkohol, dieta, papierosy, narkotyki), ma poczucie niedowartościowania i często ukrywa chorobę przed rówieśnikami. Młodzież prowadzi nieregularny tryb życia, co wynika z różnych zajęć pozaszkolnych. Aktywność fizyczna w okresie dojrzewania może być bardzo duża, ale też często jest zerowa.
Zarówno dla dziecka, jak i dla rodziny istotne jest szybkie osiągnięcie względnej równowagi emocjonalnej oraz powrót do codziennych zajęć. W zaleceniach ISPAD czytamy „celem terapii cukrzycy jest osiągnięcie optymalnego zdrowia, wyrównania metabolicznego, ale przede wszystkim powrót do porównywalnego z poprzednim okresem poziomu funkcjonowania, tzn. odzyskanie społecznej i psychicznej jakości życia oraz dobrobytu socjalnego”.
PTD w zaleceniach na 2018 rok podaje, że celem leczenia cukrzycy jest:
- uzyskanie i utrzymanie prawidłowego rozwoju fizycznego, wzrostu i masy ciała oraz jej składu,
- przebieg okresu dojrzewania, odpowiedni do wieku i płci przy jednoczesnym zapewnieniu komfortu życia dziecka i jego rodziny.
Nowak i wsp. oceniając pierwsze dni pobytu dziecka w oddziale diabetologicznym, wykazali, że dla 53 proc. pacjentów najbardziej obciążającym doświadczeniem były zabiegi inwazyjne, 47 proc. dzieci bardzo źle zareagowało na diagnozę oraz pobyt w szp...
