Cukrzyca to główna przyczyna schyłkowej niewydolności nerek, wymagającej leczenia nerkozastępczego w formie powtarzanych zabiegów hemodializy prowadzonych w stacjach dializ. Niewielki odsetek pacjentów jest leczony ambulatoryjnie za pomocą dializy otrzewnowej. Zalecenia wspólne Brytyjskich Towarzystw Diabetologicznych i Towarzystwa Nefrologicznego skupiają się na koordynacji opieki nad chorymi na cukrzycę w stacjach dializ, by uniknąć przeoczenia istotnych problemów zdrowotnych.

Chorzy na cukrzycę ze schyłkową niewydolnością nerek leczeni dializami to szczególna grupa pacjentów z licznymi problemami zdrowotnymi, obarczonych wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym. Odpowiedzialność za opiekę nad tymi chorymi rozkłada się na personel stacji dializ, prowadzącego diabetologa oraz lekarza POZ, których działania nie zawsze są dobrze skoordynowane.

Prowadzenie chorych przewlekle dializowanych z cukrzycą jest skomplikowane przez konieczność zapewnienia im wielospecjalistycznej opieki. W sytuacji idealnej miejscem koordynującym taką opiekę mogłyby być oddziały i poradnie oferujące jednocześnie leczenie diabetologiczne i nefrologiczne, jednak ich dostępność jest niewielka.

Poza tym większość chorych jest w wieku podeszłym, często w trudnej sytuacji społecznej, a duża część ich życia jest podporządkowana planowi hemodializ. Naturalna wydaje się więc potrzeba obecności koordynatora opieki diabetologiczno-nefrologicznej na miejscu w stacji dializ. Funkcję tę może pełnić pielęgniarka diabetologiczna oceniająca potrzeby w zakresie leczenia stopy cukrzycowej, zaburzeń metabolicznych lub leczenia okulistycznego, a także zapewniająca dostęp do edukacji i dbająca o to, by wdrożenie leczenia różnych chorób nie zostało opóźnione.

Podsumowanie zaleceń dotyczących opieki

Każdego roku chory hemodializowany z cukrzycą powinien podlegać udokumentowanej ocenie zaawansowania przewlekłych pozanerkowych powikłań cukrzycy (badanie stóp, oczu), której wyniki byłyby dostępne całemu personelowi medycznemu opiekującemu się chorym.

Chory powinien mieć dostęp do przypisanego mu pracownika medycznego:

a) w stacji dializ – lekarza koordynującego całość opieki i dbającego, by w odpowiednim czasie przeprowadzać określone badania,

b) pielęgniarki diabetologicznej w poradni, w celu edukacji dietetycznej,