Opis przypadku
Zaćma w cukrzycy – problem diagnostyczny i terapeutyczny
dr n. med. Robert Mazur
lek. Bogumiła Sędziak-Marcinek
lek. Bartłomiej Bolek
prof. dr hab. n. med. Edward Wylęgała
- Dlaczego operacja zaćmy u osób z rozpoznaniem cukrzycy niesie dodatkowe powikłania?
- Ryzyko laseroterapii - szczególna kwalifikacja i opieka pooperacyjna
Zaćma to główna przyczyna pogorszenia ostrości wzroku u pacjentów z cukrzycą. Występuje u nich częściej niż w populacji zdrowej1. Progresja zaawansowania zmian w zaćmie jest z reguły bardziej nasilona, a wiek występowania jest niższy u pacjentów z cukrzycą.
Najgroźniejszym powikłaniem cukrzycy jest retinopatia cukrzycowa, należy jednak pamiętać, że ta choroba dotyczy całego oka2, w tym soczewki i tęczówki, co może mieć wpływ na zabieg usunięcia zaćmy w kontekście powikłań śród- i pooperacyjnych. Obecnie nie znamy skutecznej terapii zachowawczej ani zapobiegania zaćmie. Jest to spowodowane m.in. złożonym procesem powstawania choroby3. Właściwym leczeniem pozostaje nadal operacja. Wskazania do usunięcia chirurgicznego zaćmy obejmują ostrość wzroku (poniżej 0,6) i trudności optyczne w obrazowaniu dna oka. W cukrzycy ma to kluczowe znaczenie przy laseroterapii siatkówki.
Prezentacja przypadku
Pacjentka, lat 75, przyjęta do Katedry i Oddziału Klinicznego Okulistyki Okręgowego Szpitala Kolejowego w Katowicach w celu wykonania operacji usunięcia zaćmy oka prawego. W wywiadzie okulistycznym – stan po operacji zaćmy oka prawego. Pacjentka choruje na cukrzycę typu 2 od 12 lat. Obecnie przyjmuje metforminę 500 mg dwa razy dziennie. W wywiadzie stwierdzono nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca, stan po zawale serca oraz migotanie przedsionków.
W badaniu okulistycznym oka prawego – ostrość wzroku - 0,1, ciśnienie wewnątrzgałkowe 20 mmHg. W badaniu fizykalnym oka prawego – oko spokojne, rogówka przezierna, komora przednia czysta, zaćma korowo-jądrowo-tylnotorebkowa, wgląd za mgłą, szczegóły tarczy nerwu II oraz plamki nie do oceny (ryc. 1). W badaniu USG gałki ocznej prawej – siatkówka przyłożona.
Podczas zabiegu ze względu na niedostateczne rozszerzenie źrenicy, co zmniejszyło pole operacyjne, zdecydowano o użyciu haczyków tęczówkowych – retraktorów (ryc. 2). Przebieg zabiegu był niepowikłany (ryc. 3-6).
Obraz źrenicy po zastosowaniu retraktorów przedstawiamy na przykładzie drugiego oka pacjentki operowanego również z powodu zaćmy trzy miesiące wcześniej. (ryc. 7).
Ostrość wzroku w oku operowanym poprawiła się i wyniosła 0,8. Usunięcie zaćmy i wszczepienie sztucznej soczewki pozwoliło ocenić dno oka. Nie stwierdzono żadnych cech retinopatii cukrzycowej – wziernikowo, również w badaniach dodatkowych takich ja...
