Praktyka kliniczna

Zapalenie mięśnia sercowego o etiologii grypowej u pacjentów diabetologicznych

dr hab. n. med. Anna Szpakowicz1

prof. dr hab. n. med. Joanna Zajkowska2

1Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
2Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Adres do korespondencji: Bartłomiej Borawski, Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. Żurawia 14, 15-532 Białystok

  • Do czego prowadzi zjawisko mimikry antygenowej
  • Dlaczego w zakresie badań laboratoryjnych podstawowe znaczenie ma oznaczenie stężenia troponiny w trakcie zapalenia mięśnia sercowego (ZMS)
  • Dla jakich przypadków zarezerwowana jest biopsja endomiokardialna?

Cukrzyca, nawet dobrze wyrównana, jako przewlekła choroba metaboliczna przyczyniająca się do upośledzenia odporności oraz znacznego stopnia otyłości (BMI [body mass index] >40) stanowi czynnik ryzyka ciężkiego przebiegu grypy i rozwoju powikłań. Prowadzi też do zwiększonego odsetka hospitalizacji i śmiertelności w tej grupie pacjentów1.

Zapalenie mięśnia sercowego jest stosunkowo rzadkim powikłaniem grypy, szacowanym na około 1-2% wszystkich przypadków. Jednak biorąc pod uwagę ogromną liczbę wszystkich zachorowań na grypę i rosnącą liczbę pacjentów immunoniekompetentnych, odsetek ten stanowi istotny problem kliniczny. Dodatkowo zachorowanie na grypę może prowadzić do zaostrzenia przewlekłej choroby podstawowej, a w skrajnych przypadkach nawet do:

  • zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
  • encefalopatii
  • poprzecznego zapalenia rdzenia kręgowego
  • zespołu Guillaina-Barrégo
  • zapalenia mięśni z mioglobinurią i niewydolnością nerek
  • sepsy i niewydolności wielonarządowej.


Szacuje się, iż grypa stanowi poważne zagrożenie dla chorych na cukrzycę obu typów. Osoby chorujące na cukrzycę, w porównaniu z osobami zdrowymi, są 6 razy bardziej narażone na hospitalizację oraz mają 3-krotnie zwiększone ryzyko zgonu z powodu grypy2. Większość ludzi choruje na grypę co najmniej kilka razy w ciągu życia. Nie sposób przewidzieć przebiegu kolejnego zachorowania. Podkreśla to istotną rolę szczepień ochronnych jako podstawowej metody profilaktyki zapobiegającej rozwojowi powikłań, zwłaszcza w grupach ryzyka.

Kliniczny przebieg grypy

Grypa jest ostrą chorobą zakaźną wywołaną przez zakażenie układu oddechowego wirusem grypy należącym do rodziny Orthomyxoviridae. Epidemiczne zachorowania u ludzi wywołują typy A i B, przy czym typ A jest najczęstszy i charakteryzuje się dużą zmiennością, co jest spowodowane brakiem systemu naprawczego polimerazy oraz segmentową budową genomu wirusa3. Na podstawie swoistych białek powierzchniowych (hemaglutyniny i neuraminidazy) typ A wirusa może zostać następnie podzielony na podtypy (wyróżnia się 16 podtypów hemaglutynin i 9 podtypów neuraminidazy).

Najczęstszymi podtypami odpowiedzialnymi za powikłania pozapłucne są wirusy grypy typu A – H5N1 i H1N14. Wirus grypy występuje na całej kuli ziemskiej, szczyt zachorowań w Polsce przypada na okres od grudnia do marca. Szacuje się, że sezonowe epid...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Jak dochodzi do zajęcia mięśnia sercowego

Cukrzyca związana jest z wyższym ryzykiem zakażeń, cięższym przebiegiem, częstszym występowaniem powikłań oraz wyższą liczbą zgonów niż w populacji ogólnej5. Jak [...]

Objawy ZMS – postaci kliniczne

ZMS występuje zazwyczaj w ciągu 4-7 dni po początku infekcji grypowej. Klasycznie obecny jest wywiad dotyczący objawów prodromalnych zakażenia wirusowego (gorączka, [...]

Diagnostyka różnicowa

Zapalenie mięśnia sercowego może być trudne w różnicowaniu z ostrym zespołem wieńcowym. Obie jednostki mogą prezentować bardzo podobny przebieg kliniczny: z [...]

Leczenie

Terapia zapalenia mięśnia sercowego w przebiegu grypy może obejmować leczenie przyczynowe (przeciwwirusowe) oraz objawowe.

Rokowanie

W przypadku pacjentów z zapaleniem mięśnia sercowego rokowanie może znacząco się różnić w zależności od klinicznego przebiegu i stopnia niewydolności serca. [...]

Profilaktyka

Najbardziej efektywną metodę zapobiegania zachorowaniu na grypę i wystąpieniu groźnych powikłań stanowią coroczne szczepienia profilaktyczne. Są one szczególnie ważne w przypadku [...]

Podsumowanie

Cukrzyca jest czynnikiem ryzyka powikłań grypy, w tym zapalenia mięśnia sercowego.

Do góry