W ostatnich latach obserwujemy coraz większą liczbę nowych zachorowań na cukrzycę typu 1 (DMT1 – diabetes mellitus type 1) u dzieci i młodzieży. Powoduje to również wzrost częstości ostrych powikłań towarzyszących DMT1 w przebiegu hiperglikemii. Najczęstszym z nich jest cukrzycowa kwasica ketonowa (DKA – diabetic ketoacidosis), a najbardziej niebezpiecznym współwystępujący z nią obrzęk mózgu, który występuje w postaci jawnej klinicznie oraz jako współobecny u większości dzieci z DKA tzw. subkliniczny obrzęk mózgu. Dlatego poszukuje się nowych metod oceny i monitorowania obrzęku mózgu oraz stanu nawodnienia w trakcie leczenia DKA. Przydatną metodą, poza badaniami tomografii komputerowej (TK) i rezonansu magnetycznego (RM) wydaje się ultrasonograficzna ocena średnicy osłonki nerwu wzrokowego (ŚONW), wykorzystywana w wielu sytuacjach klinicznych do oceny obrzęku mózgu. Pomocna mogłaby okazać się również ultrasonograficzna metoda oznaczenia stopnia nawodnienia.

Epidemiologia DMT1

Cukrzyca typu 1 staje się coraz większym problem ze względu na dramatycznie narastającą częstość zachorowań u dzieci. W ostatnich latach obserwujemy wzrost nowych przypadków DMT1 nie tylko wśród najmłodszych pacjentów, ale także wśród młodzieży. Według danych Międzynarodowej Federacji Cukrzycy (IDF – International Diabetes Federation) z 2013 r. liczba dzieci chorych na cukrzycę typu 1 wynosiła ok. 497 tys., a w ciągu tego samego roku stwierdzono ok. 79 100 nowych przypadków tej choroby u osób poniżej 15 r.ż. Dane IDF z 2019 r. pokazują, że na DMT1 chorowało na świecie już ok. 600 tys. dzieci poniżej 15 r.ż. i jednocześnie odnotowano ok. 98 200 nowych zachorowań.

Cukrzycowa kwasica ketonowa

Stale wzrastająca liczba nowych zachorowań na DMT1, szczególnie w grupie małych dzieci, powoduje wzrost liczby ostrych powikłań. Najczęstszym z nich jest DKA. W ostatnich 20 latach, mimo narastania zapadalności na cukrzycę u dzieci, częstość DKA u małych pacjentów z nowo rozpoznaną cukrzycą utrzymuje się na poziomie ok. 25%. Jak wynika z badań epidemiologicznych, na rozwój DKA narażone są szczególnie dzieci poniżej 4 r.ż., z rodzin o niższym statusie socjoekonomicznym, gorszym dostępie do lekarza pierwszego kontaktu, a także pochodzące z rodzin z ujemnym wywiadem rodzinnym w kierunku DMT1 oraz zamieszkujące regiony o niskiej zapadalności na cukrzycę.