Charakterystyczne objawy
Łuszczyca ze współtowarzyszącą cukrzycą – wpływ na jakość życia
lek. Dagmara Graczyk1
lek. Bartosz Bartosik2
dr hab. n. med. Zenon Brzoza, prof. UO2
- Niewątpliwy związek cukrzycy i łuszczycy został potwierdzony w licznych dostępnych publikacjach
- Każda z tych chorób pogarsza jakość życia, ale ich współwystępowanie dodatkowo istotnie obniża jakość życia na wielu płaszczyznach
- W codziennej praktyce ocena wpływu cukrzycy i łuszczycy na jakość życia powinna być obowiązkowym punktem każdej wizyty lekarskiej
- Lekarze opiekujący się chorymi na łuszczycę powinni brać pod uwagę możliwość wystąpienia u nich cukrzycy
Wprowadzenie
Jakość życia jest obecnie ważnym parametrem, często decydującym o przebiegu, kontroli i leczeniu wielu chorób. Cukrzyca i łuszczyca to częste choroby przewlekłe o szerokim obrazie klinicznym i wieloczynnikowej etiologii. Łuszczyca wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia cukrzycy. Oprócz czynników genetycznych wpływają na to także czynniki metaboliczne i środowiskowe. Obie choroby mogą istotnie pogarszać codzienne funkcjonowanie pacjentów w zakresie sfery fizycznej, emocjonalnej i socjalnej. W niniejszym artykule dokonano przeglądu literatury dotyczącej wpływu każdej z tych chorób osobno, a także ich współwystępowania na jakość życia pacjentów.
Jakość życia
Definicja jakości życia pojawiła się w latach 20. XX wieku. Początkowo dotyczyła głównie sfery materialnej, ogólnego dobrobytu. W miarę upływu czasu jakość życia obejmowała nowe aspekty: sferę zdrowotną, psychiczną. Zgodnie z definicją World Health Organization (WHO) z lat 90. jakość życia (QOL – quality of life) to postrzeganie przez osobę własnej sytuacji życiowej w kontekście uwarunkowań kulturowych, systemu wartości oraz w powiązaniu z osobistymi celami, oczekiwaniami, normami i zainteresowaniami1. Rozszerzenie definicji QOL o aspekty zdrowotne było naturalnym procesem i wiązało się z holistycznym podejściem medycyny do życia pacjenta. Jest to szczególnie istotne w kontekście chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca czy łuszczyca.
Do oceny jakości życia najczęściej służą kwestionariusze, które można podzielić na:
- ogólne – mierzą całościowy stan zdrowia, są powszechnie stosowane w porównaniach różnych jednostek chorobowych z populacją ogólną; mało czułe, aby wykryć niewielkie zmiany w konkretnych chorobach; przykłady to kwestionariusz 36-Item Short-Form Health Survey (SF-36), kwestionariusz EuroQol (EQ-5D) czy World Health Organization Quality of Life Questionnaire (WHOQOL-100)
- specyficzne – mają węższe zastosowania, dotyczą danej choroby, ale są bardziej czułe na zmiany stanu zdrowia opisane poniżej
- mieszane – zawierają niektóre elementy kwestionariusza ogólnego, ale są przeznaczone dla określonej choroby.
