Wprowadzenie

Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią wynikającą z niedostatecznego wydzielania insuliny i/lub upośledzonego jej działania. Przewlekła hiperglikemia występująca w cukrzycy, niezależnie od jej typu, prowadzi do zaburzenia funkcji, uszkodzenia i niewydolności wielu narządów, zwłaszcza oczu, nerek, oraz powikłań ze stronu układu nerwowego i sercowo-naczyniowego. Powikłania te istotnie zwiększają chorobowość i śmiertelność oraz obniżają jakość życia. Korzyści z obniżenia glikemii (np. rzadsze występowanie i wolniejsza progresja powikłań o charakterze mikro- i makroangiopatii, mniejsza częstość powikłań sercowo-naczyniowych) obserwowano zarówno w przypadku cukrzycy typu 1 (niszczenie komórek β trzustki w mechanizmie autoagresji), jak i cukrzycy typu 2 (postępująca dysfunkcja komórek β trzustki, często na tle insulinooporności).

Cukrzyca typu 2, w przeciwieństwie do cukrzycy typu 1, rozwija się w ukryciu, bywa, że nawet latami, a jej symptomy nasilają się stopniowo. W początkowej fazie nie daje żadnych niepokojących objawów. Szacuje się, że nawet 1/3 chorujących na cukrzycę typu 2 nie wie o swojej chorobie. Cukrzyca typu 2 jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób metabolicznych na świecie, dotyka aż około 10% światowej populacji, dlatego została uznana za chorobę cywilizacyjną. W Polsce prawie 3 mln Polaków żyje z rozpoznaną cukrzycą. Znaczna część osób nie wie, że ma stan przedcukrzycowy i znajduje się w grupie ryzyka rozwoju cukrzycy. U pacjentów, u których dopiero rozpoznano stan przedcukrzycowy lub nieprawidłową glikemię, zwłaszcza poposiłkową, aby zapobiec jawnej cukrzycy typu 2 lub opóźnić jej wystąpienie, zaleca się modyfikację stylu życia i diety oraz prewencję farmakologiczną. W prewencji rekomenduje się metforminę, szczególnie jeśli współistnieje nieprawidłowa glikemia na czczo, lub inhibitor α-glukozydazy, jeśli są przeciwwskazania do przyjmowania metforminy oraz występuje hiperglikemia poposiłkowa.

Leczenie cukrzycy typu 2 wymaga kompleksowego stosowania równocześnie kilku metod. Zaliczają się do nich metody niefarmakologiczne (edukacja zdrowotna, leczenie dietetyczne, regularny wysiłek fizyczny) oraz leczenie farmakologiczne, które należy r...