Nefrodiabetologia

Leczenie nadciśnienia tętniczego po przeszczepieniu nerki z powodu nefropatii cukrzycowej

lek. Maria Łukasiewicz
dr n. med. Wiesława B. Duda-Król

III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii, Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr n. med. Wiesława B. Duda-Król

III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii

Warszawski Uniwersytet Medyczny

Międzyleski Szpital Specjalistyczny

ul. Bursztynowa 2, 04-749 Warszawa

e-mail: wbdudakrol@gmail.com

  • Nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, niewydolność nerek i przeszczepienie nerki – przybliżenie skali zjawiska
  • Omówienie terapii pacjentów z nadciśnieniem tętniczym po przeszczepieniu nerki z powodu nefropatii cukrzycowej: postępowanie niefarmakologiczne, skrupulatnie dobrana farmakoterapia oraz modyfikacja leczenia immunosupresyjnego
  • Grupy leków stosowanych w tej grupie chorych: inhibitory konwertazy angiotensyny, sartany, dihydropirydynowi antagoniści wapnia

Nadciśnienie tętnicze (NT) jest jedną z najpowszechniej występujących chorób na świecie. Z takim jego rozpowszechnieniem wiąże się nierozerwalnie konieczność doboru optymalnej farmakoterapii nie tylko nadciśnienia tętniczego jako izolowanej jednostki chorobowej, ale również jako choroby współistniejącej. Nadciśnienie tętnicze z innymi chorobami może współwystępować (koincydencja, np. nadciśnienie tętnicze i choroba zwyrodnieniowa stawów), może z nich wynikać (np. nadciśnienie tętnicze wtórne do zwężenia tętnic nerkowych) oraz je powodować (np. udar lub zawał mięśnia sercowego wtórny do hipertensji). Każda z tych 3 sytuacji będzie wymagała odmiennego podejścia terapeutycznego. W niniejszym artykule przedstawiono zalecenia i wskazówki dotyczące terapii hipotensyjnej u pacjentów po przeszczepieniu nerki, u których do niewydolności narządu doprowadziła cukrzyca.

 W związku z powyższym konieczne będzie holistyczne spojrzenie na pacjenta (ryc. 1.), który:

  • choruje na nadciśnienie tętnicze (pierwotne lub wtórne do innych chorób)
  • choruje na cukrzycę (najpewniej z licznymi powikłaniami narządowymi, skoro jednym z nich jest zaawansowana nefropatia wymagająca leczenia nerkozastępczego)
  • jest biorcą przeszczepu narządu unaczynionego (czyli jest pacjentem leczonym immunosupresyjnie).

Epidemiologia

Nadciśnienie tętnicze

Non-Communicable Diseases Risk Factor Collaboration (NCD-RisC) opublikowało w sierpniu 2021 r. raport obejmujący dane z lat 1990-2019, dotyczące częstości występowania nadciśnienia tętniczego na świecie. Uwzględniał on ponad 1200 badań, w których brało udział ponad 100 mln osób. Na podstawie tych badań oszacowano, że w 2019 r. na nadciśnienie tętnicze chorowało ponad 620 mln kobiet oraz przeszło 650 mln mężczyzn, co łącznie daje >1,2 mld pacjentów na całym świecie. Dla porównania w 1990 r. liczby te wynosiły odpowiednio 331 mln chorujących kobiet i 317 mln mężczyzn. Wyraźnie widać więc, że w ciągu 30 lat podwoiła się liczba pacjentów wymagających leczenia hipotensyjnego.

Kolejną przerażającą informacją płynącą z powyższego raportu jest nieadekwatne do zapotrzebowania rozpowszechnienie terapii hipotensyjnej – ponad połowa osób chorych na NT nie otrzymuje żadnego leczenia1,2.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Kontinuum metaboliczne

W celu lepszego zrozumienia czynników, które należy wziąć pod uwagę, wybierając terapię hipotensyjną u pacjenta po przeszczepieniu nerki z powodu nefropatii [...]

Nadciśnienie tętnicze u osób po przeszczepieniu nerki

Nadciśnienie tętnicze dotyczy 60-85% osób po przeszczepieniu nerki. Do czynników ryzyka rozwoju NT u biorców narządu zaliczają się:

Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego po przeszczepieniu nerki

Zalecenia dotyczące pacjentów po transplantacji nerki nie różnią się istotnie od zaleceń terapeutycznych dla pozostałych chorych. Wśród rekomendowanych leków pierwsze miejsca [...]

Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego u pacjenta z cukrzycą

Zarówno w wytycznych PTNT, jak i wytycznych European Society of Cardiology (ESC) u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym oraz współwystępującą cukrzycą rekomendowane [...]

Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego po przeszczepieniu nerki u pacjenta z cukrzycą

W powyższych akapitach powtarzają się następujące grupy leków hipotensyjnych stosowanych zarówno po transplantacji nerki, jak i w cukrzycy:

Podsumowanie

Wciąż brakuje jasnych wytycznych dotyczących postępowania hipotensyjnego u pacjentów po transplantacji nerki, zwłaszcza gdy czynnikiem indukującym niewydolność nerek była cukrzyca. Opierając [...]

Do góry