Temat numeru
Oznaczanie wartości hemoglobiny glikowanej czy doustny test obciążenia glukozą?
dr hab. n. med. Olga Martyna Koper-Lenkiewicz
dr hab. n. med. Joanna Kamińska
- Czynniki mogące prowadzić do błędnej interpretacji wyników badania OGTT i oznaczenia HbA1c
- Wartość diagnostyczna OGTT i HbA1c
- Analiza zalet i wad wykonania OGTT oraz oznaczania wartości HbA1c
Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) jednym ze sposobów rozpoznawania zaburzeń tolerancji glukozy jest wykonanie doustnego testu obciążenia 75 g glukozy (OGTT – oral glucose tolerance test). Test ten przeprowadza się w przypadku, gdy wynik jedno- lub dwukrotnego pomiaru glikemii na czczo mieści się w granicach 100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) lub gdy glikemia na czczo wynosi <100 mg/dl (5,6 mmol/l), lub gdy wartość hemoglobiny glikowanej (HbA1c) mieści się w przedziale 5,7-6,4% (39-47 mmol/mol), ale istnieje uzasadnione podejrzenie nieprawidłowej tolerancji glukozy (IGT – impaired glucose tolerance) lub cukrzycy. Jeżeli glikemia w 120 min OGTT mieści się w przedziale 140-199 mg/dl (7,8-11,1 mmol/l), stwierdza się wówczas IGT; jeżeli zaś glikemia w 120 min OGTT wynosi ≥200 mg/dl (≥11,1 mmol/l), stanowi to podstawę do rozpoznania cukrzycy1.
OGTT jest także zalecany przez PTD do diagnozowania zaburzeń tolerancji glukozy u kobiet w ciąży. Wszystkie kobiety powinny być diagnozowane w tym kierunku jak najszybciej po potwierdzeniu ciąży. U ciężarnych z grup zwiększonego ryzyka rekomenduje się przeprowadzenie OGTT podczas pierwszej wizyty, a u pozostałych pacjentek sugeruje się badanie stężenia glukozy na czczo. W przypadku braku odchyleń od normy konieczne jest ponowne wykonanie OGTT między 24 a 28 t.c. lub w razie pojawienia się pierwszych objawów sugerujących możliwość wystąpienia cukrzycy1.
Doustny test obciążenia glukozą (OGTT)
OGTT jest stosowany w medycynie klinicznej od ponad 100 lat2. Jako pierwszy opisał ten test Conn3, a wnioski czerpał z badań Jacobsena2 z 1913 r., w których wykazano, że spożycie węglowodanów powoduje zmiany stężenia glukozy we krwi. Od tamtej pory test OGTT budzi kontrowersje i jest szeroko dyskutowany w literaturze4,5.
W 1965 r. McDonald i wsp.6 przeprowadzili ocenę powtarzalności testu OGTT. W ramach tego badania 400 ochotników, mężczyzn nieobciążonych cukrzycą, poddano serii 6 osobnych OGTT. Analiza wyników pokazała znaczące różnice w stężeniach glukozy między...
Zmienne wpływające na powtarzalność i dokładność OGTT: faza przedanalityczna, analityczna i postanalityczna
Czynniki przedanalityczne obejmują zmienne, które mogą wpływać na dokładność i poprawność wyników badań laboratoryjnych przed samą analizą. Znaczenie fazy przedanalitycznej całego procesu badawczego często jest niedoceniane, tymczasem na tym etapi...