Cukrzyca jest jedną z najczęściej występujących chorób, szczególnie w populacji osób dorosłych. Większość pacjentów z cukrzycą typu 2 powinna być leczona w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), rzadsze są sytuacje, w których konieczna jest konsultacja specjalistyczna lub hospitalizacja. Pacjenci z cukrzycą często potrzebują szczególnej opieki medycznej oraz mają specyficzne potrzeby związane z kontrolą stężenia glukozy we krwi i zapobieganiem powikłaniom. W Polsce prawa pacjenta z cukrzycą są ściśle uregulowane – zapewniają mu wiele uprawnień i gwarancji w zakresie opieki zdrowotnej, dostęp do leczenia oraz ochronę jego praw w systemie opieki zdrowotnej. W polskim prawie istnieją przepisy, których celem jest ochrona pacjenta z cukrzycą i zagwarantowanie mu określonych uprawnień. Prawa pacjentów, w tym pacjentów z cukrzycą, co do zasady zostały zawarte w ustawie o prawach pacjenta.

Podmioty zobowiązane do przestrzegania praw

Podmiotami zobowiązanymi do poszanowania praw pacjenta, w tym pacjenta z cukrzycą, są:

• osoby wykonujące zawód medyczny:
  • lekarze, pielęgniarki, położne, diagności, fizjoterapeuci, ratownicy medyczni
  • inni profesjonaliści opieki zdrowotnej
  • każda osoba uczestnicząca w udzielaniu świadczeń zdrowotnych
• podmioty udzielające świadczeń opieki zdrowotnej oraz współuczestniczące w ich udzielaniu:
  • zakłady opieki zdrowotnej – szpitale, przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie, zakłady opiekuńczo-lecznicze, zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze
  • praktyki lekarskie, pielęgniarskie i położnicze
  • jednostki badawczo-rozwojowe
• inne podmioty opieki zdrowotnej, jak:
  • Narodowy Fundusz Zdrowia
  • administracja publiczna właściwa w zakresie ochrony zdrowia
  • samorządy zawodowe
  • producenci leków i urządzeń medycznych
  • apteki.

Podstawowe prawa

Najważniejsze prawa przysługujące pacjentom z cukrzycą to prawa do:

• świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej
• otrzymywania informacji o swoim stanie zdrowia i o zakresie świadczeń, których udziela placówka medyczna, w tym o profilaktycznych programach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, realizowanych w danej placówce
• informacji i wyrażenia własnego zdania
• zgłaszania działań niepożądanych produktów leczniczych
• tajemnicy informacji związanych z pacjentem
• wyrażania zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych bądź też prawo, by tego nie zrobić
• poszanowania intymności i godności
• dostępu do dokumentacji medycznej
• obecności osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń
• zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii i orzeczenia lekarza
• poszanowania życia prywatnego i rodzinnego
• opieki duszpasterskiej
• przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie.

Omówienie poszczególnych praw

Prawo do świadczeń zdrowotnych

Prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej jest kluczowym elementem ochrony praw pacjentów z cukrzycą. Oznacza ono, że pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych, zarówno diagnostycznych, jak i leczniczych,...