Temat numeru
Udar niedokrwienny mózgu u chorego na cukrzycę
dr hab. n. med. Beata Łabuz-Roszak, prof. UO1,2
Mateusz Roszak3
- Rozpoznanie, rodzaje i leczenie udaru mózgu
- Postępowanie w przypadku udaru niedokrwiennego mózgu w fazie ostrej (leczenie reperfuzyjne) oraz przewlekłej (prewencja wtórna) u chorego na cukrzycę, ze szczególnym uwzględnieniem problemu nieprawidłowej glikemii
- Prewencja wtórna udaru mózgu
Udar mózgu jest wciąż dużym problemem społecznym i ekonomicznym, gdyż może prowadzić do śmierci lub trwałego kalectwa. Choroba ta stanowi trzecią co do częstości przyczynę zgonów i pierwszą przyczynę długotrwałej niepełnosprawności w krajach rozwiniętych. Dzięki organizacji oddziałów udarowych, kompleksowemu podejściu do leczenia udarów i wprowadzeniu nowych przyczynowych metod leczenia śmiertelność w Polsce z powodu udaru mózgu znacznie zmalała: z 50% (XX w.) do 6-20% (aktualnie).
Według definicji World Health Organization (WHO) z 1970 r. udarem mózgu określano szybko rozwijające się objawy ogniskowego (albo uogólnionego) zaburzenia czynności mózgu, trwające dłużej niż 24 h lub prowadzące do zgonu, niespowodowane inną przyczyną niż naczyniowa. Obecnie obowiązuje definicja opracowana przez American Heart Association (AHA) i American Society of Anesthesiologists (ASA) w 2013 r. Według niej określenie „udar mózgu” należy stosować do następujących przypadków:
- zawał ośrodkowego układu nerwowego
- udar niedokrwienny
- niemy zawał ośrodkowego układu nerwowego („silent stroke”)
- krwotok wewnątrzmózgowy
- udar spowodowany krwotokiem wewnątrzmózgowym
- niemy krwotok mózgowy
- krwotok podpajęczynówkowy
- udar spowodowany krwotokiem podpajęczynówkowym
- udar spowodowany zakrzepicą naczyń żylnych
- udar nieokreślony.
Zgodnie z tą definicją udar niedokrwienny mózgu rozpoznaje się w przypadku wystąpienia ostrych objawów ogniskowego uszkodzenia mózgu, rdzenia kręgowego lub siatkówki i spełnienia co najmniej 1 z poniższych kryteriów:
- wykazanie w badaniu neuroobrazowym świeżego ogniska niedokrwienia mózgu, rdzenia kręgowego lub siatkówki
- utrzymywanie się objawów klinicznych ogniskowego uszkodzenia mózgu, rdzenia kręgowego lub siatkówki przez co najmniej 24 h lub prowadzące do zgonu (po wykluczeniu innych przyczyn)
- ustąpienie objawów ogniskowego uszkodzenia mózgu, rdzenia kręgowego lub siatkówki w wyniku zastosowanego leczenia reperfuzyjnego (w takim przypadku nie jest konieczne utrzymywanie się objawów klinicznych przez 24 h ani wykazanie cech świeżego niedokrwienia mózgu, rdzenia kręgowego lub siatkówki w badaniach neuroobrazowych).
