Cukrzyca jest chorobą wielonarządową i stanowi coraz większy problem zdrowotny¹. Zarówno stan przedcukrzycowy, jak i cukrzyca mogą prowadzić do dysfunkcji układu mięśniowo-szkieletowego. Około 60% chorych na cukrzycę doświadcza różnych objawów ze strony układu ruchu, które wynikają z zajęcia kości, stawów, mięśni oraz tkanek miękkich okołostawowych (tab. 1). W wielu przypadkach objawy reumatologiczne cukrzycy są bagatelizowane i nieoptymalnie leczone. Czynnikami ryzyka powikłań reumatycznych w cukrzycy są: starszy wiek, zła kontrola glikemii oraz powikłania mikroangiopatyczne. Objawy reumatologiczne cukrzycy istotnie pogarszają jakość życia i zmniejszają sprawność fizyczną chorego^2,3.

Patogeneza objawów reumatycznych u chorych na cukrzycę

Dokładny patomechanizm zajęcia układu ruchu w cukrzycy nie jest do końca poznany. Największe znaczenie przypisuje się postępującej, nieenzymatycznej glikozylacji białek tkanki łącznej i nieprawidłowemu odkładaniu kolagenu w tkankach okołostawowych. Prowadzi to do stresu oksydacyjnego oraz zwiększonej ekspresji cytokin prozapalnych, takich jak interleukina (IL)-1b, IL-6 i czynnik martwicy nowotworu α (TNFα – tumor necrosis factor α)⁴. Istotną rolę w patogenezie uszkodzenia układu mięśniowo-szkieletowego odgrywają powikłania mikro- i makronaczyniowe cukrzycy, które upośledzają przepływ krwi, dostarczanie składników odżywczych i tlenu do stawów oraz mięśni. Biorąc pod uwagę wiek, młodsze osoby mogą być bardziej podatne na powikłania układu mięśniowo-szkieletowego ze względu na dłuższą ekspozycję na nieprawidłowości metaboliczne związane z cukrzycą i przedłużony czas trwania choroby. Z drugiej strony czynniki związane z wiekiem, takie jak zmniejszona zdolność regeneracji tkanek, zwiększony stres oksydacyjny i kumulacja uszkodzeń w czasie, mogą przyczyniać się do wyższego ryzyka zajęcia układu ruchu u osób starszych².

Choroby tkanek miękkich okołostawowych

Największa grupa powikłań reumatycznych w cukrzycy wynika z zajęcia tkanek miękkich okołostawowych. Zwiększone odkładanie glikowanego kolagenu u chorych z cukrzycą prowadzi do miejscowej reakcji zapalnej i włóknienia.

Cheiroartropatie cukrzycowe

Cheiroartropatie cukrzycowe to grupa chorób prowadzących do postępującego ograniczenia ruchomości stawów rąk. Składają się na nie: ograniczona ruchomość stawów (LJM – limited joint mobility), przykurcz Dupuytrena, zespół cieśni nadgarstka (ZCN) i ...