Wirusowe infekcje układu oddechowego stanowią istotne obciążenie dla zdrowia publicznego z powodu wzmożonej transmisji patogenów w sezonie jesienno-zimowym i dużej liczby zachorowań, a także możliwości wystąpienia powikłań, zwłaszcza wśród osób ze współistniejącymi chorobami przewlekłymi, w tym cukrzycą. Istotnym problemem klinicznym są również nawracające infekcje układu oddechowego. Szacuje się, że osoby chorujące na cukrzycę są bardziej podatne na zakażenia układu oddechowego, ciężki przebieg infekcji oraz powikłania. Badanie przeprowadzone w Anglii wykazało, że odsetek hospitalizacji z powodu infekcji dróg oddechowych u chorych na cukrzycę w okresie 2003-2018 wzrósł z 3% do 10% u mężczyzn oraz z 4% do 12% u kobiet¹. Dane te wskazują, że infekcje układu oddechowego stają się rosnącym problemem w praktyce klinicznej, a czynnikami ryzyka ich wystąpienia są m.in.: obniżenie odporności, współistniejące choroby układu oddechowego, niezdrowy styl życia (np. brak ruchu, otyłość, stres, brak odpowiedniej ilości snu), zanieczyszczenia środowiska, częste podróże i kontakt z innymi ludźmi, niedostateczna higiena rąk.

W niniejszym artykule omówiono epidemiologię wybranych sezonowych wirusowych infekcji układu oddechowego, obraz kliniczny z uwzględnieniem odmienności przebiegu u chorych na cukrzycę oraz możliwości profilaktyki tych zakażeń.

Grypa

Według danych World Health Organization (WHO) rocznie na świecie odnotowuje się ok. 1 mld przypadków grypy oraz od 290 000 do 650 000 zgonów z powodu tej infekcji². Szacuje się, że w Polsce w sezonie infekcyjnym 2024/2025 od początku września do lutego 2025 r. na grypę mogło zachorować ok. 2-2,5 mln osób i odnotowano ponad 1000 zgonów, głównie wśród osób >60 r.ż.³ Czynnikiem etiologicznym jest wirus grypy typu A, B lub C⁴. Coroczne zachorowania w okresie epidemicznym, przypadające na półkuli północnej na okres od października do kwietnia, wywołane przez pospolite wirusy grypy typów A i B to tzw. grypa sezonowa. Wirus grypy typu A dzieli się na podtypy na podstawie swoistości antygenowej białek powierzchniowych: hemaglutyniny (H) i neuraminidazy (N), a sezonowe infekcje powodowane są najczęściej przez podtypy H1N1 i H3N2 (w niektórych sezonach H1N2), rzadziej przez wirusy grypy typu B, odpowiadające za średnio 20% zachorowań⁴. Krótki okres wylęgania, wysoka zakaźność oraz duża zmienność antygenowa wirusów grypy stwarzają każdego roku ryzyko zachorowania na tę chorobę i konieczność corocznych szczepień przeciwko niej.