Ocena zmieniających się aplikacji na urządzenia mobilne w leczeniu cukrzycy: najważniejsze zagadnienia, na które należy zwrócić uwagę pacjentowi

Ryan A. Ristau, BS, Jessica Yang, BA, John R. White, PA-C, PharmD

Ryan A. Ristau, BS, i Jessica Yang, BA, doktoryzują się z farmacji w Department of Pharmacotherapy w Washington State University College of Pharmacy w Spokane, a John R. White, PA-C, PharmD, jest tam profesorem i tymczasowym kierownikiem zakładu.

Diabetes Spectrum 2013;26(4):211-15

Diabetologia po Dyplomie 2013; 10(4):6-11

W skrócie

Leczenie cukrzycy zmieniło się wraz z pojawieniem się smartfonów, które oferują wiele aplikacji dla dobrze zorientowanych w nowoczesnych technologiach użytkowników. Ta szybko rozwijająca się dziedzina oferuje różnorodny wybór aplikacji na urządzenia mobilne, od początkowego oprogramowania dla nowicjuszy, do programów zaprojektowanych do stosowania przez profesjonalistów. W niniejszym artykule dokonano przeglądu niektórych kluczowych czynników, które należy wziąć pod uwagę w dążeniu do optymalizacji leczenia cukrzycy z wykorzystaniem smartfonów.


W 2011 roku American Diabetes Association (ADA) oszacowało, że cukrzyca typu 1 lub 2 występuje u 25,8 miliona dzieci i dorosłych w Stanach Zjednoczonych.1 Cukrzyca nakłada znaczne obciążenia ekonomiczne na system opieki zdrowotnej w Stanach Zjednoczonych: w 2007 roku oszacowane koszty związane z tą chorobą wyniosły 174 miliardy dolarów.1 Odpowiednia edukacja i leczenie pacjentów mają zasadnicze znaczenie, ponieważ cukrzyca jest postępującą chorobą, która prowadzi do powikłań makro- i mikronaczyniowych, w tym chorób serca, udaru mózgu, nadciśnienia tętniczego, nefropatii i neuropatii.

Wraz z wprowadzeniem smartfonów pacjenci zaczęli coraz częściej wykorzystywać mobilne technologie, w tym zautomatyzowane wiadomości tekstowe oraz różne aplikacje, do monitorowania swojej choroby. Obecnie dostępna jest ogromna liczba aplikacji o różnorodnych funkcjach przydatnych w leczeniu cukrzycy, a zwiększająca się liczba dobrze zorientowanych w nowoczesnych technologiach chorych na cukrzycę spowodowała znaczne zwiększenie wykorzystania tych programów.

Ogłoszono wyniki kilku randomizowanych badań dotyczących skuteczności leczenia cukrzycy za pomocą interwencji obejmujących posługiwanie się mobilnymi aplikacjami.2 Jedno z takich badań3 wykazało, że zastosowanie aplikacji na smartfona w leczeniu cukrzycy spowodowało statystycznie istotną poprawę stężenia hemoglobiny A1C (HbA1C) u dorosłych chorych na cukrzycę typu 2.

W celu ułatwienia efektywnego leczenia cukrzycy i osiągnięcia maksymalnych korzyści z używania mobilnych aplikacji niezwykle ważne jest, aby personel opieki zdrowotnej zdawał sobie sprawę z potrzeb każdego pacjenta i dokonywał oceny tych potrzeb. Wiek pacjenta, koszt aplikacji oraz jej swoiste cechy są głównymi czynnikami, które powinien brać pod uwagę personel opieki zdrowotnej, zalecając aplikacje przeznaczone do stosowania przez chorych na cukrzycę.

Czynniki, które należy wziąć pod uwagę

Charakterystyka demograficzna pacjentów

W 2010 roku szacowano, że cukrzyca występuje w Stanach Zjednoczonych u mniej więcej 10,9 miliona osób w wieku powyżej 65 lat oraz 215 000 osób w wieku poniżej 20 lat.1 Ta różnorodność populacji chorych na cukrzycę utrudnia personelowi opieki zdrowotnej rozpoznanie i zaspokojenie potrzeb każdego pacjenta, w tym potrzeb związanych z wiekiem chorego.

W szybko ewoluującym świecie technologii populacja osób młodych często bardzo sprawnie posługuje się smartfonami i chętnie wykorzystuje możliwości tych urządzeń. W rezultacie niezwykle popularne stały się aplikacje mobilne działające w systemach operacyjnych Apple iOS (stosowanych w urządzeniach iPhone, iPad oraz iPod Touch) i Android. Od 2007 roku aktywowano ponad 500 milionów urządzeń wykorzystujących systemy operacyjne Apple iOS i Android.4

Wiele agencji zajmujących się rozwojem oprogramowania zwróciło uwagę na rosnący rynek mobilnych aplikacji i opracowuje aplikacje odnoszące się do określonych stanów chorobowych. W niedawnym badaniu5 wykazano, że system monitorowania stężenia glukozy z wykorzystaniem smartfona stwarza istotny potencjał poprawy kontroli glikemii u nastolatków chorych na cukrzycę typu 1.

Natomiast chorzy na cukrzycę w wieku powyżej 55 lat, którzy nie dorastali w świecie zaawansowanych systemów technologicznych, mogą mieć trudności z wykorzystywaniem technologii mobilnych aplikacji w leczeniu cukrzycy. Chociaż mobilne aplikacje typowo nie są projektowane w taki sposób, aby były atrakcyjne dla populacji osób starszych, być może warto rozważyć stosowanie niektórych łatwych aplikacji przez starszych pacjentów.

Koszty technologii

Początkowy koszt uzyskania i aktywacji smartfona może być istotną przeszkodą dla pacjentów, którzy rozważają wykorzystanie mobilnych aplikacji w celu ułatwienia leczenia cukrzycy. Najnowsze wersje popularnych smartfonów wykorzystujących system operacyjny Android lub Apple iOS, bez umowy na świadczenie usług łączności bezprzewodowej, mogą kosztować 500-700 dolarów.6

Sieci łączności bezprzewodowej subsydiują koszt smartfonu, proponując umowy, które eliminują znaczną część początkowego obciążenia finansowego, ponieważ klientom proponuje się poprzednie generacje popularnych telefonów (tj. telefony będące poprzednimi modelami najnowszych dostępnych wersji) za ułamek ich pierwotnej ceny. W badaniu przeprowadzonym przez dostarczyciela usługi śledzenia sygnałów emitowanych przez telefony komórkowe7 stwierdzono, że przeciętna cena detaliczna smartfonów spadła w 2011 roku do stosunkowo przystępnej kwoty 135 dolarów. Zmniejszające się ceny smartfonów mogą być jednym z czynników, które spowodowały, że według obecnych szacunków smartfonem posługuje się co siódma osoba na świecie.

Posiadacze smartfonów mają dostęp do szerokiego wyboru mobilnych aplikacji. W zależności od właściwości poszczególnych aplikacji ich cena może wynosić od 0 do 50 dolarów.

Początkowe koszty związane z uzyskaniem smartfona, umową na świadczenie usług telekomunikacyjnych oraz pozyskaniem odpowiednich aplikacji mogą wydawać się duże, ale takie inwestycje mogą przynieść korzyści pacjentom, dostarczając codziennych przypomnień i motywacji do zaangażowania się w troskę o własne zdrowie. Leczenie cukrzycy z wykorzystaniem mobilnych aplikacji może być praktycznym sposobem poprawy osiągania przez pacjenta docelowej glikemii i innych celów opieki zdrowotnej.

Dostępne platformy mobilne

Oszacowano, że w 2012 roku w Stanach Zjednoczonych w użyciu były mniej więcej 152 miliony smartfonów.8 Do obecnie dostępnych platform należą Apple iOS, Android, RIM BlackBerry, Symbian oraz Windows.9 W lutym 2013 roku głównym platformami na rynku w Stanach Zjednoczonych były systemy Android i Apple iOS. W kwietniu 2013 roku po wpisaniu słowa kluczowego „cukrzyca” wyszukiwarka odnajdywała ponad 650 dostępnych aplikacji na system operacyjny Apple iOS oraz ponad 1600 aplikacji na system Android.

Jak wynika z danych uzyskanych przez firmę Manhattan Research, zajmującą się badaniem rynku, ponad 75% lekarzy używa urządzeń z systemem operacyjnym Apple iOS, dla którego w 2012 roku dostępnych było najwięcej aplikacji związanych ze zdrowiem.10 Mimo że większość lekarzy preferuje aplikacje dla systemu Apple iOS, należy zdawać sobie sprawę z tego, że wiele z tych aplikacji nie jest dostępnych w ramach innych platform. Personel opieki zdrowotnej musi analizować popularne aplikacje dla różnych systemów operacyjnych, aby przedstawiać zalecenia dostosowane do smartfonów posiadanych przez pacjentów.

Do góry