BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Podsumowując, nowe wytyczne ACOG stanowią krok we właściwym kierunku. Zmiana częstotliwości badań przesiewowych sprawi, że zmaleje liczba badań przeprowadzanych niepotrzebnie. Musimy jednak nieustannie dokonywać bilansu korzyści i zagrożeń, które wiążą się z przyjętym postępowaniem. Przez taką systematyczną ocenę opieka nad pacjentkami będzie optymalizowana, a występowanie raka szyjki macicy zostanie ograniczone.
Obstet Gynecl 2012;120(5):1222-1238. Pełny tekst ACOG Practice Bulletin jest dostępny dla członków ACOG na stronie http://www.acog.org/Resourdec_And_Publications/Practice_Bulletins/Committee_on_Practice_Bulletins_--_Gynecology/Screening_for_Cervical_Cancer
Contemporary OB/GYN, Vol. 58, No. 6, June 2013, p. 46. Screening for cervical cancer.
Piśmiennictwo do komentarza
1. Committee on Practice Bulletins-Gynecology. ACOG Practice Bulletin no. 131: Screening for cervical cancer. Obstet Gynecol. 2012;120(5):1222-1238.
2. Moyer VA. Screening for cervical cancer: u.s. Preventive Services Task Force recommendation statement. Ann Intern Med. 2012;156(12):880-891, W312.
3. Saslow D, Solomon D, Lawson HW, et al. American Cancer Society, American Society for Colposcopy and Cervical Pathology, and American Society for Clinical Pathology screening guidelines for the prevention and early detection of cervical cancer. Am J Clin Pathol. 2012;137(4):516-542.
4. Watson M, Saraiya M, Benard V, et al. Burden of cervical cancer in the united states, 1998-2003. Cancer. 2008;113(10 suppl):2855-2864.
5. Sasieni P, Castanon A, Cuzick J. Effectiveness of cervical screening with age: population based case-control study of prospectively recorded data. BMJ. 2009;339, b2968-b2968.
6. Kulasingam SL, Havrilesky L, Ghebre R, et al. Screening for Cervical Cancer: A decision Analysis for the u.s. Preventive Services Task Force [internet]. Rockville (Md): Agency for Healthcare Research and Quality (us); 2011 May. (evidence syntheses, no. 86s.) Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/nBK92546/
7. Sasieni P, Adams J, Cuzick J. Benefit of cervical screening at different ages: evidence from the uK audit of screening histories. Br J Cancer. 2003;89(1):88-93.
8. Jin XW, Lipold L, McKenzie M, et al. Cervical cancer screening: what’s new and what’s coming? Cleve Clin J Med. 2013;80(3):153-160.
9. Bulkmans NW, Berkhof J, Rozendaal L, et al. Human papillomavirus DNA testing for the detection of cervical intraepithelial neoplasia grade 3 and cancer: 5-year follow-up of a randomised controlled implementation trial. Lancet. 2007;370(9601):1764-1772.
10. Rijkaart DC, Berkhof J, Rozendaal L, et al. Human papillomavirus testing for the detection of high-grade cervical intraepithelial neoplasia and cancer: final results of the POBAsCAM randomised controlled trial. Lancet Oncol. 2012;13(1):78-88.
11. Ronco G, Giorgi Rossi P, Carozzi F, et al. Efficacy of human papillomavirus testing for the detection of invasive cervical cancers and cervical intraepithelial neoplasia: a randomised controlled trial. Lancet Oncol. 2012;11(3):249-257.
12. Katki HA, Kinney WK, Fetterman B, et al. (2011). Cervical cancer risk for women undergoing concurrent testing for human papillomavirus and cervical cytology: a population-based study in routine clinical practice. Lancet Oncol. 2011;12(7):663-672.
13. Dillner J, Rebolj M, Birembaut P, et al. Long term predictive values of cytology and human papillomavirus testing in cervical cancer screening: joint European cohort study. BMJ. 2008;337, a1754-a1754.
14. Kulasingam SL, Havrilesky LJ, Ghebre R, et al. Screening for Cervical Cancer: A Modeling study for the us Preventive Services Task Force. J Low Genit Tract Dis. 2013;17(2);193-202.
15. Chen H, Schiffman M, Lin C, et al. Persistence of type-specific human papillomavirus infection and increased long-term risk of cervical cancer. J Natl Cancer Inst. 2011;103(18):1387-1396.
16. Stoler MH, Wright TC, Sharma A, et al. High-risk human papillomavirus testing in women with ASC-US cytology: results from the ATHENA HPV study. Am J Clin Pathol. 2011;135(3):468-475.
17. Wright TC, Stoler MH, Sharma A, et al. Evaluation of HPV-16 and HPV-18 genotyping for the triage of women with high-risk HPV+ cytology-negative results. Am J Clin Pathol. 2011;136(4):578-586.
18. Results of a randomized trial on the management of cytology interpretations of atypical squamous cells of undetermined significance. Am J Obstet Gynecol. 2003;188(6):1383-1392.
19. A randomized trial on the management of low-grade squamous intraepithelial lesion cytology interpretations. Am J Obstet Gynecol. 2003;188(6):1393-1400.
20. Cervical cancer screening among women aged 18-30 years – United States, 2000-2010. MMWR. 2013; 61(51-52):1038-1042.
21. Jemal A, Simard EP, Dorell C, et al. Annual Report to the Nation on the Status of Cancer, 1975-2009, featuring the burden and trends in human papillomavirus (HPV)-associated cancers and HPV vaccination coverage levels. J Natl Cancer Inst. 2013;105(3):175-201.
22. Committee on Adolescent Health Care. ACOG Committee Opinion no. 467. Human papillomavirus vaccination. Obstet Gynecol. 2010;116:800-803.
Piśmiennictwo do streszczenia biuletynu ACOG
1. Howlader N, Noone AM, Krapcho M, Neyman N, Aminou R, Altekruse SF, et al, editors. seeR cancer statistics review, 1975-2009 (vintage 2009 populations). Bethesda (Md): national Cancer institute; 2012. Available at: http://seer.cancer.gov/csr/1975_2009_pops09. Retrieved July 27, 2012. (level ii-3)
2. Siegel R, Naishadham D, Jemal A. Cancer statistics, 2012. CA Cancer J Clin. 2012;62:10–29. (level ii-3)
3. Ferlay J, Shin HR, Bray F, Forman D, Mathers C, Parkin DM. GLOBOCAN 2008 v1.2, Cancer Incidence and Mortality Worldwide: IARC CancerBase no. 10. Lyon (France): International Agency for Research on Cancer; 2010. Available at: http://globocan.iarc.fr. Retrieved August 3, 2012. (level II-3)
4. Arbyn M, Castellsague X, de Sanjose S, Bruni L, Saraiya M, Bray F, et al. Worldwide burden of cervical cancer in 2008. Ann Oncol. 2011;22:2675–86. (level III)
5. Gustafsson L, Ponten J, Bergstrom R, Adami HO. International incidence rates of invasive cervical cancer before papillocytological screening. Int J Cancer. 1997;71:159-165. (level II-3)
6. Gustafsson l, Ponten J, Zack M, Adami HO. International incidence rates of invasive cervical cancer after introduction of cytological screening. Cancer Causes Control 1997;8:755-763. (level II-3)
7. Saslow D, Solomon D, Lawson HW, Killackey M, Kulasingam SL, Cain J, et al. American Cancer Society, American Society for Colposcopy and Cervical Pathology, and American Society for Clinical Pathology screening guidelines for the prevention and early detection of cervical cancer. CA Cancer J Clin. 2012;62:147–172. (level III)
8. Moyer VA. Screening for cervical cancer: u.s. Preventive Services Task Force recommendation statement. u.s. Preventive Services Task Force. Ann intern Med. 2012;156:880–891. (level III)
Komentarz
Prof. dr hab. n. med. Antoni Basta
Katedra Ginekologii i Położnictwa UJ CM
Artykuł doktorów Cohena i Farias-Eisnera z Uniwersytetu Kalifornijskiego porusza ważne zagadnienie profilaktyki raka szyjki macicy, która od strony praktycznej koresponduje z wytycznymi American Society of Colposcopy and Cervical Pathology (ASCCP), American Cancer Society (ACS) oraz American Society for Clinical Pathology (ASCP) dotyczącymi prowadzenia badań przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy w Stanach Zjednoczonych.
W tych wytycznych grupa ekspertów zaleca początek skriningu w 21 roku życia kobiety, niezależnie od rozpoczęcia lub nie współżycia płciowego. Podkreślono tym samym obserwacje epidemiologiczne mówiące o sporadycznym występowaniu raka szyjki macicy u młodszych kobiet, dotyczącym mniej niż 0,1% kobiet.
Może on natomiast częściej występować u kobiet z zaburzeniami odporności, wewnątrzmaciczną ekspozycją na dietylostylbestrol (DES) oraz u kobiet, u których w wywiadzie stwierdzono CIN 2/3 i raka szyjki macicy. W tych grupach kobiet badanie skriningowe powinno być zatem przeprowadzane częściej. Narzędziem skriningowym nadal pozostaje badanie cytologiczne rozmazów szyjkowych, a złotym standardem weryfikacji nieprawidłowych rozpoznań cytologicznych jest kolposkopia z badaniem histologicznym materiału szyjkowego pobranego pod kontrolą kolposkopii.
Wydłużono czas między badaniami cytologicznymi z 2 do 3 lat u kobiet w przedziale wiekowym 21-29 lat, gdyż oszacowano (głównie na podstawie badań obserwacyjnych i modelingu), że ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy jest wówczas takie samo i wynosi 0,05 na 1000 kobiet.
W porównaniu z programem skriningowym obowiązującym w Polsce zasadniczą różnicę stanowi zalecenie wykonywania badania cytologicznego wraz z testem na obecność wirusa brodawczaka ludzkiego u kobiet w wieku 30-65 lat w odstępach 5-letnich bądź wykonywania samej cytologii co 3 lata. Autorzy wytycznych nie zalecają kontynuacji skriningu u kobiet po 65 roku życia, jeżeli w poprzedzających 20 latach nie wykryto u nich zmian o charakterze CIN 2+, a 3 kolejne badania cytologiczne lub 2 badania na obecność HPV były ujemne i nie są to kobiety z grupy ryzyka rozwoju raka szyjki macicy.
Nie zmieniło się zalecenie wykonania testów na obecność HPV w przypadkach wyników cytologicznych wykazujących atypowe komórki nabłonka płaskiego o nieokreślonym znaczeniu (ASCUS).
Zalecenia wyraźnie promują jednoczesne wykonywanie badania cytologicznego z testem na obecność HPV, zalecając genotypowanie (zwłaszcza w kierunku HPV 16/18). W przypadku dodatniego wyniku testu na obecność HPV 16/18 zaleca się wykonanie kolposkopii. Jak krytycznie podkreśla komentator, nie istnieją obecnie randomizowane badania potwierdzające skuteczność takiego postępowania, ale jest to zalecenie podyktowane względami ekonomicznymi. Niestety, w warunkach polskich badanie w kierunku HPV jest drogie, a jego cena przekracza 5-krotnie koszt badania kolposkopowego.
Słusznie zauważa autor opracowania, że wydłużenie czasu między wizytami skriningowymi do 5 lat może doprowadzić do obniżenia wskaźników zgłaszalności się kobiet. Polskie doświadczenia we wprowadzaniu zorganizowanego populacyjnego badania przesiewowego pokazują, jak niezmiernie trudno jest osiągnąć zgłaszalność na poziomie 60-70%, która warunkuje skuteczność skriningu w zmniejszaniu umieralności na raka szyjki macicy. Obecnie zgłaszalność zaproszonych na badanie cytologiczne kobiet w Polsce wynosi około dwudziestu kilku procent.
Należy podkreślić, że w naszym kraju w ostatnich latach znacząco wzrosła liczba przeszkolonych ginekologów kolposkopistów (ponad 500 osób przeszkolonych przez Polskie Towarzystwo Kolposkopii i Patofizjologii Szyjki Macicy otrzymało certyfikaty umiejętności sygnowane również przez Europejską Federację Kolposkopii), co przy prawidłowo ujednoliconej finansowo procedurze etapu pogłębionego skriningu pozwala optymistycznie patrzyć na powodzenie programu.
Autorzy wytycznych zauważają również, że profilaktyka pierwotna, a więc szczepienia profilaktyczne dziewcząt przeciwko HPV, pozostaje na razie w fazie początkowej i „miną dziesięciolecia, zanim lekarze dostrzegą kliniczne korzyści z ich zalecania”. W Polsce dodatkowo nie rejestruje się szczepień dziewcząt, co w przyszłości utrudni ocenę skuteczności tych szczepień.
Należy się zgodzić również z faktem, że zalecanie stosowania testów na obecność HPV bez ujednoliconego algorytmu prawdopodobnie zwiększy koszty przeważające nad korzyściami epidemiologicznymi.