Wyobraźmy sobie, że właśnie przyjęliśmy do szpitala uprzednio zdrową kobietę w 36 tygodniu pierwszej ciąży z nowo powstałym obrzękiem okołooczodołowym, u której stwierdza się ciśnienie tętnicze wynoszące od 150/100 do 155/105 mm Hg, znaczny białkomocz (obecność białka w moczu na 4+ w teście paskowym), niewielkie (tj. mniej niż 2-krotne) zwiększenie aktywności transaminaz, liczbę płytek wynoszącą 105 000/µl oraz niewielkie (8 centyl) zahamowanie wzrastania płodu. Czy u tej pacjentki występuje ciężki stan przedrzucawkowy? Czy należy rozpocząć pozajelitowe podawanie siarczanu magnezu? Czy należy zastosować leczenie hipotensyjne? Czy wskazane jest rozwiązanie ciąży?

Jak wynika z nowego raportu grupy roboczej American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) ds. nadciśnienia tętniczego w okresie ciąży, odpowiedź na wszystkie te pytania brzmi „nie”. Grupa ta dokonała tak potrzebnego uaktualnienia stanu wiedzy na temat tej starej choroby i przedstawiła w zwięzły i klarowny sposób współczesne strategie postępowania. Jak jednak wskazuje powyższy opis przypadku, zalecenia zawarte w tym raporcie nie są pozbawione kwestii kontrowersyjnych.

Stan przedrzucawkowy: skala problemu i postępowanie

Nadciśnienie tętnicze wikła 5-10% ciąż, a stan przedrzucawkowy (preeclampsia) występuje w krajach uprzemysłowionych w przebiegu mniej więcej 3% ciąż.¹ Nadciśnienie jest przyczyną 5-10% zgonów matek w krajach rozwiniętych.^2,3 Wśród matek z nadciśnieniem umieralność w okresie okołoporodowym jest zwiększona 2-3-krotnie, a kobiety ze stanem przedrzucawkowym o wczesnym początku charakteryzuje 4-krotnie zwiększone ryzyko urodzenia martwego płodu.^1,4 Paradoksalnie, ciężki stan przedrzucawkowy jest ważnym czynnikiem ryzyka (80-krotny wzrost ryzyka) jatrogennego wczesnego porodu przedwczesnego, ale wśród dzieci urodzonych przedwcześnie przez matki ze stanem przedrzucawkowym umieralność w okresie okołoporodowym jest mniejsza niż wśród dobranych pod względem wieku ciążowego dzieci urodzonych przedwcześnie przez matki z prawidłowym ciśnieniem tętniczym.¹ Może to odzwierciedlać korzyści ze „stresu” w pierwszej z tych grup oraz następstwa zakażenia w drugiej z nich. Z drugiej strony, obecnie dobrze wiadomo, że u matek dotkniętych tym stanem ryzyko chorób układu krążenia w późniejszym okresie życia jest zwiększone.^5,6

Przyjmuje się powszechnie, że tylko rozwiązanie ciąży umożliwia „wyleczenie” choroby, ale stan przedrzucawkowy stwarza wiele problemów dotyczących jego definicji oraz postępowania. W przypadkach niedojrzałości płodu trzeba zestawić ryzyko dla matk...