Okołoporodowe pęknięcia krocza są najczęstszymi urazami, jakich doznają kobiety w czasie porodu. Poporodowe urazy krocza są związane z licznymi negatywnymi następstwami dla zdrowia i późniejszej jakości życia kobiet. Jak wiadomo, porody zabiegowe są najsilniejszymi czynnikami ryzyka urazów krocza, jednak nawet porody uznane za fizjologiczne mogą powodować uszkodzenie mięśni przepony moczowo-płciowej.¹ Najczęstszymi spośród poporodowych urazów tkanek miękkich kanału rodnego są pęknięcia krocza i szyjki macicy. W zapobieganiu okołoporodowym urazom krocza konieczne są: dokładna znajomość czynników ryzyka, odpowiednie prowadzenie porodu, znajomość rekomendacji oraz doświadczenie położnika i położnej prowadzących poród.

Epidemiologia i klasyfikacja okołoporodowych urazów krocza

Według danych brytyjskich aż 80% kobiet doznaje urazu w czasie porodu z czego 60-70% urazów krocza wymaga zaopatrzenia chirurgicznego.² Do uszkodzenia zwieracza odbytu dochodzi natomiast u 3% rodzących w grupie pierwiastek oraz 0,8% w grupie kobiet, które urodziły przynajmniej jedno dziecko.³ W badaniu przeprowadzonym w Polsce stwierdzono uraz krocza I stopnia u 29% pacjentek, II stopnia u 3% pacjentek, natomiast uszkodzenie zwieracza w 0,4% porodów. W badaniu tym aż u 95,7% pacjentek nacięto krocze.⁴

Klasyfikacja śródporodowych urazów krocza

Śródporodowe urazy krocza dzielimy według międzynarodowej klasyfikacji pęknięć krocza następująco:⁵

• Stopień I – uraz obejmujący skórę i błonę śluzową pochwy
• Stopień II – uraz mięśni krocza (mięsień opuszkowo-gąbczasty, mięsień kulszowo-jamisty, mięsień poprzeczny-powierzchowny krocza), bez mięśnia zwieracza odbytu
• Stopień III – uraz krocza oraz kompleksu zwieraczy
  • IIIa – uszkodzenie obejmuje <50% zwieracza zewnętrznego odbytu
  • IIIb – uszkodzenie obejmuje >50% zwieracza zewnętrznego odbytu
  • IIIc – uraz zwieracza zewnętrznego i wewnętrznego odbytu
• Stopień IV – uraz krocza, kompleksu zwieraczy oraz błony śluzowej odbytu

Konsekwencje urazów tkanek miękkich kanału rodnego i/lub struktur miednicy mniejszej

Do najczęstszych następstw urazów krocza należą: krwotoki, zakażenia związane z nieprawidłowym gojeniem się ran, ból, przetoki, a w późniejszym czasie nietrzymanie stolca i gazów oraz pogorszenie jakości życia seksualnego.

Częstymi następstwami odległymi porodów drogami i siłami natury są nietrzymanie stolca i gazów, dyspareunia oraz ból w okolicy krocza.⁶

Fenner i wsp. w swoim badaniu dotyczącym długoterminowych konsekwencji zdrowotnych po porodach, w których doszło do uszkodzenia zwieracza odbytu, nietrzymanie stolca stwierdzili u 10% pacjentek; powikłanie to występowało u 3% pacjentek, u których ...