Zespół policystycznych jajników u nastolatek: konsekwencje nie tylko dla rozrodu

Amy Divasta, MD

Dr Divasta, assistant professor of pediatrics, Harvard Medical School, Boston, Massachusetts. Autorka nie zgłosiła żadnych konfliktów interesów odnoszących się do treści niniejszego artykułu.

Ginekologia po Dyplomie 2014;16(1):55-57

Zespół policystycznych jajników wiąże się z ryzykiem kardiometabolicznym, co sprawia, że dokładne rozpoznanie i leczenie ma zasadnicze znaczenie dla ogólnego stanu zdrowia pacjentek.

Zespół policystycznych jajników (polycystic ovary syndrome, PCOS) jest jednym z najczęstszych zaburzeń endokrynologicznych u dorastających i dorosłych kobiet, a co szczególnie ważne, ma on konsekwencje zarówno dla rozrodu, jak i metabolizmu.1 PCOS jest jednak prawdopodobnie rozpoznawany zbyt rzadko, zwłaszcza u nastoletnich pacjentek.2,3 Ustalenie tego rozpoznania w ciągu pierwszych 1-2 lat od wystąpienia pierwszej miesiączki jest trudne, ponieważ fizjologiczne zmiany następujące podczas dojrzewania mogą imitować cechy PCOS. Do tych cech należą bezowulacyjne cykle miesiączkowe, przemijająca wielopęcherzykowa morfologia jajników, która w badaniu ultrasonograficznym może sprawiać wrażenie wielotorbielowatości, nasilone działanie androgenów, a także względna insulinooporność wtórna do zwiększonego stężenia hormonu wzrostu.4

Praktyka diagnostyczna różni się znacznie nawet wśród specjalistów ze względu na brak powszechnie przyjętych kryteriów rozpoznawania PCOS u nastolatek.5 Zbyt mała rozpoznawalność PCOS jest jednak niepokojąca ze względu na konsekwencje tego stanu dla rozrodu, a także związane z nim zagrożenia kardiometaboliczne. U nastolatek z PCOS występuje zwiększone ryzyko zespołu metabolicznego i związanych z nim czynników w porównaniu z grupą kontrolną dobraną pod względem wieku i wskaźnika masy ciała (BMI).6,7 Ustalenie rozpoznania PCOS ma więc ważne implikacje dla dalszej przesiewowej oceny, poradnictwa i leczenia.

Do najczęstszych początkowych cech klinicznych PCOS u nastolatek należą zaburzenia miesiączkowania (brak miesiączkowania, skąpe lub częste krwawienia miesiączkowe) i/lub objawy nadmiaru androgenów (hirsutyzm, łysienie).7 Te objawy mogą być szczególnie stresujące dla nastolatek i ich rodzin, ale zwykle to nie one są bezpośrednio związane z ryzykiem metabolicznym. Głównym przedmiotem zainteresowania pacjentek, ich rodzin oraz lekarzy prowadzących leczenie jest pragnienie uzyskania natychmiastowej poprawy w zakresie tych początkowych objawów. W rezultacie długoterminowe ryzyko kardiometaboliczne związane z PCOS może zostać przeoczone.

Chociaż nie ma prospektywnych badań, w których oceniono by długoterminowe kardiometaboliczne następstwa PCOS rozpoznanego w okresie dorastania, dostępne dane wskazują na zwiększone ryzyko przedwczesnych zmian i chorób układu krążenia.8,9 W porówna...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zmienność fenotypowa

Ze względu na zróżnicowane kryteria diagnostyczne u pacjentek z PCOS mogą nie występować te same cechy fenotypowe. Najbardziej ścisłe kryteria rozpoznawania PCOS zaproponowano [...]

Przesiewowa ocena kardiometabolicznych czynników ryzyka

Obecnie nie ma żadnych formalnych zaleceń dotyczących przesiewowej oceny kardiometabolicznych czynników ryzyka u nastolatek z PCOS. Klinicyści mogą jednak wykorzystywać dostępne dane jako [...]

Postępowanie i redukcja ryzyka

Początkowe leczenie PCOS u nastolatek powinno być ukierunkowane na pojawiające się objawy, takie jak zaburzenia miesiączkowania i objawy nadmiaru androgenów, a główną zalecaną strategią [...]

Podsumowanie

Zespół policystycznych jajników jest częstym stanem u nastolatek. Lekarze muszą dokładać starań, aby przeciwdziałać wszystkim konsekwencjom tego zespołu dotyczącym zarówno rozrodu, jak [...]
Do góry