Zaburzenia odżywiania u nastolatek i młodych kobiet: konsekwencje dla zdrowia reprodukcyjnego

Barbara K. Snyder, MD

Dr Snyder, Chief of Adolescent Medicine, Clinical Associate Professor of Pediatrics, Rutgers Robert Wood Johnson Medical School, New Brunswick, New Jersey. Nie zgłasza konfliktu interesów w związku z treścią niniejszego artykułu.

Ginekologia po Dyplomie 2014;16(3):58-65

Zaburzenia odżywiania są poważnymi, często wyniszczającymi, przewlekłymi schorzeniami, które przeważnie zaczynają się w okresie dojrzewania. Około 90% pacjentów z zaburzeniami odżywiania stanowią kobiety. Poza jadłowstrętem psychicznym (anorexia nervosa, AN) i bulimią (bulimia nervosa, BM) w najnowszym wydaniu DSM (DSM-V) uwzględnia się zaburzenie odżywiania z napadami objadania się (napadowa żarłoczność, binge eating).1 W poprzednich wydaniach DSM posługiwano się kategorią zaburzenia odżywiania niesklasyfikowane inaczej (eating disorder not otherwise specified, EDNOS). Wiele młodych osób spełnia kryteria tej grupy zaburzeń. Zmodyfikowanie innych kryteriów zaburzeń odżywiania i dodanie kategorii „inne specyficzne zaburzenia karmienia lub odżywiania” doprowadziło do wyeliminowania EDNOS. Jedną z dodatkowych nowych kategorii jest zaburzenie związane z unikaniem/ograniczaniem przyjmowania pokarmów (avoidant/restrictive food intake disorder, ARFID), szczególnie częste u dzieci i nastolatków. W tabeli 1 wymieniono kryteria zaburzeń odżywiania według DSM-V.1

W ostatnich dziesięcioleciach zwiększyła się częstość występowania zaburzeń odżywiania, co może być częściowo związane z lepszym ich rozpoznawaniem, a także zwróceniem większej uwagi wśród lekarzy i pacjentów na problem otyłości i stosowania diet. Szacuje się, że obecnie częstość występowania zaburzeń odżywiania u nastolatków i młodych dorosłych w USA wynosi 0,5-1% w przypadku anoreksji i 1-2% w przypadku bulimii oraz około 5% dla innych zaburzeń odżywiania.2 Szczególny niepokój budzi coraz częstsze rozpoznawanie zaburzeń odżywiania u dzieci przed okresem dojrzewania (poniżej 12 r.ż.), co wiąże się z narażeniem tej grupy młodych pacjentów na opóźnienie rozwoju fizycznego i psychospołecznego.3 Dane dotyczące rozpowszechnienia są prawdopodobnie zaniżone. W przeprowadzonym w 2011 roku badaniu mającym na celu ocenę ryzykownych zachowań u młodzieży (Youth Risk Behavior Surveillance), 6-miesięcznym narodowym sondażu dotyczącym uczniów szkół średnich przeprowadzonym przez Centers for Disease Control and Prevention, stwierdzono, że 61% dziewcząt próbowało się odchudzać, a w ciągu ostatnich 30 dni 12% pościło przez co najmniej 24 godziny, 5% przyjmowało leki stosowane w leczeniu otyłości/suplementy diety, zaś 4% prowokowało wymioty lub przyjmowało środki przeczyszczające, żeby schudnąć lub nie przytyć.4 Oznacza to, że wiele młodych kobiet przejawia niezdrowe zachowania związane z jedzeniem i stosowaniem diet, nawet jeżeli nie spełnia kryteriów DSM dla zaburzeń odżywiania.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zaburzenia miesiączkowania

<<>>

Inne następstwa zaburzeń odżywiania

Na szczytową masę kostną wpływają m.in. rasa, czynniki genetyczne, aktywność fizyczna, spożycie wapnia i witaminy D i steroidy płciowe. Hipoestrogenemia, spotykana powszechnie u pacjentek [...]

Kiedy podejrzewać zaburzenia odżywiania

<<>>Młode kobiety często ukrywają lub pomniejszają nadmierne zainteresowanie kwestiami masy ciała, stosowaniem diet, zwyczajami związanymi z jedzeniem i aktywnością fizyczną, dlatego lekarze [...]

Rozpoznawanie zaburzeń odżywiania

Żadne badanie laboratoryjne nie pozwala na rozpoznanie lub wykluczenie zaburzeń odżywiania. Często spotykane są pewne nieprawidłowości wynikające ze złego stanu odżywienia [...]

Leczenie

Dokładne omówienie leczenia pacjentek z zaburzeniami odżywiania wykracza poza ramy tego artykułu. Większość chorych może być leczona ambulatoryjnie. Optymalne leczenie zapewnia zespół [...]

Rokowanie

Większość nastolatek i młodych dorosłych w końcu przezwycięży problem zaburzeń odżywiania, chociaż ich przebieg często jest zmienny, a objawy mogą się utrzymywać przez wiele [...]

Podsumowanie

Zaburzenia odżywiania rozwijają się u podatnych na nie osób na skutek wzajemnego oddziaływania czynników genetycznych, osobowościowych i społeczno-kulturowych. Wiążą się z dużą częstością występowania [...]
Do góry