Pacjentka w wieku 31 lat, z wywiadem położniczym 2 ciąż, 1 porodu przedwczesnego i 1 żyjącego dziecka, które urodziła w 28 tygodniu ciąży, zgłasza się na przezpochwową ultrasonograficzną ocenę długości szyjki macicy w 18 tygodniu ciąży. Dotychczasowy przebieg ciąży był niepowikłany, a od 17 tygodnia ciąży pacjentka otrzymuje progesteron domięśniowo. W badaniu ultrasonograficznym stwierdzono, że długość szyjki macicy wynosi 1,6 cm. Pacjentka podaje, że podczas ostatniej ciąży zalecono jej ograniczenie aktywności, kiedy w 27 tygodniu ciąży wystąpiły objawy porodu przedwczesnego. Pyta, czy nie powinna znowu leżeć w łóżku, skoro obecnie szyjka macicy jest krótka.

Na czym polega ograniczenie aktywności podczas ciąży?

Ograniczenie aktywności, dawniej stosowane często u kobiet w ciąży i po porodzie, jest obecnie traktowane jako możliwe postępowanie w przypadku wielu potencjalnych stanów chorobowych podczas ciąży. Należą do nich między innymi przedwczesne skurcze macicy, zatrzymany poród przedwczesny, krótka szyjka macicy, przedwczesne pęknięcie błon płodowych przed 37 tygodniem ciąży (preterm premature rupture of membranes, PPROM), podwyższone ciśnienie tętnicze, stan przedrzucawkowy, ograniczenie wewnątrzmacicznego wzrastania płodu, łożysko przodujące, poronienie zagrażające oraz ciąża wielopłodowa.¹ Terminy „leżenie w łóżku” i „ograniczenie aktywności” są często traktowane synonimicznie, ale w praktyce klinicznej ich znaczenie może się istotnie różnić. „Leżenie w łóżku” zgodnie z definicją, którą podali Fox i wsp., tj. ograniczenie poruszania się do nie więcej niż 1-2 godzin dziennie, z możliwością korzystania z toalety i kąpania się, dotyczy większości pacjentek przed porodem.² Zasadniczo rzecz biorąc, określenie „ograniczenie aktywności” powinno być preferowane w stosunku do „leżenia w łóżku”. Obserwuje się różnice w podejściu do tego, kiedy, dlaczego i w jakim stopniu zaleca się ograniczenie aktywności, podobnie jak zmienna jest rygorystyczność tych zaleceń. Ich spójność jest jednak ważna zarówno z klinicznego, jak i naukowego punktu widzenia.³

Jak często położnicy zalecają ograniczenie aktywności podczas ciąży?

Dane z badań ankietowych wskazują, że zalecanie ograniczenia aktywności jest częstą praktyką zarówno wśród ginekologów położników, jak i specjalistów medycyny matczyno-płodowej, chociaż wielu ankietowanych położników nie oczekiwało, że takie postępowanie będzie zapobiegać niepomyślnym wynikom położniczym.^1,4-9

Czy są jakieś zagrożenia związane z ograniczeniem aktywności podczas ciąży?