Pacjentka w ciąży cierpiąca na dolegliwości hemoroidalne wymaga opieki lekarzy kilku specjalności. Podstawowym postępowaniem terapeutycznym w chorobie hemoroidalnej w czasie ciąży jest leczenie zachowawcze.

Wstęp

Pacjentka w ciąży cierpiąca na dolegliwości hemoroidalne może stanowić problem terapeutyczny z kilku względów. Przede wszystkim nie jest jednoznacznie ustalone, do lekarza jakiej specjalności ma się zgłosić: do prowadzącego jej ciążę ginekologa położnika, do chirurga, internisty, a może lekarza rodzinnego. Ponadto metody leczenia powszechnie stosowane u pacjentek niebędących w ciąży mogą być u ciężarnej przeciwwskazane ze względu na niekorzystne działanie na płód. Poza tym często pacjentka i niejednokrotnie lekarz mają wątpliwości, czy poród może się odbyć siłami natury, czy też wskazane jest cięcie cesarskie, gdy stwierdza się stan zapalny hemoroidów. Ginekolodzy przeważnie nie mają doświadczenia w leczeniu chorób proktologicznych, a z kolei chirurdzy boją się leczyć ciężarne kobiety i często odsyłają je do prowadzącego ginekologa położnika.¹

Powyższe przyczyny powodują, że pacjentka w ciąży z dolegliwościami hemoroidalnymi wymaga opieki lekarzy kilku specjalności, a współpraca interdyscyplinarna jest w takich przypadkach konieczna.

Epidemiologia

Pierwsze wzmianki o chorobie hemoroidalnej pochodzą sprzed ponad 4000 lat, z Mezopotamii. Istnieje spór co do rzeczywistej częstości występowania choroby hemoroidalnej w czasach współczesnych. Według Johansona i Sonnenberga 4,4% populacji osób dorosłych w USA ma objawowe hemoroidy, z czego aż 1/3 wymaga konsultacji medycznej z tego powodu.² Rzadziej na chorobę hemoroidalną chorują mieszkańcy Afryki, ze względu na dietę opartą głównie na błonniku. W krajach uprzemysłowionych na dolegliwości hemoroidalne cierpi od 50% do 60% populacji w wieku średnim, a zachorowalność wzrasta z wiekiem.³ Jednym z najważniejszych czynników ryzyka zachorowania na chorobę hemoroidalną jest liczba porodów. Siedemdziesiąt procent kobiet z objawowymi guzkami krwawniczymi to kobiety, które co najmniej raz rodziły. Chociaż dane epidemiologiczne na temat częstości występowania objawowych hemoroidów u ciężarnych są skąpe, to wiadomo, że zachorowalność u ciężarnych jest wyższa niż u kobiet w tym samym wieku niebędących w ciąży, a niektóre opracowania statystyczne wykazują, że nawet 85% kobiet w trzecim trymestrze ciąży cierpi na chorobę hemoroidalną.^3-6 Ciekawe badanie epidemiologiczne przeprowadzili Gaj i wsp.⁵ Badacze ankietowali 185 pacjentek po porodzie – aż 95% kobiet cierpiało na dolegliwości hemoroidalne w ciąży, a szczególnie nasilone dolegliwości zgłaszały pacjentki po porodach siłami natury (57%). Co ciekawe, tylko 42% lekarzy położników kierowało pacjentki z dolegliwościami hemoroidalnymi do proktologów i tylko około połowa z nich potrafiła poinformować pacjentkę o sposobie leczenia.