Temat numeru
Rozpoznanie i postępowanie w przypadku łożyska przyrośniętego
Tania F. Esakoff, MD
Ciągły wzrost częstości wykonywania cięć cesarskich jest przyczyną stałego wzrostu częstości występowania tego potencjalnego położniczego stanu nagłego.
ZAGADNIENIA KLUCZOWE
• Postępowanie zachowawcze zaleca się, gdy utrata krwi jest minimalna, pacjentka w pełni poinformowana i możliwy jest rygorystyczny nadzór.
• Chorobowość matczyną można zmniejszyć, jeżeli kobieta rodzi w szpitalu trzeciego stopnia referencyjności pod opieką wielodyscyplinarnego zespołu specjalistów.
Nieprawidłowe przyrośnięcie łożyska obejmuje cały zakres zaburzeń przyczepu łożyska, w tym łożysko przyrośnięte (placenta accreta), łożysko wrośnięte (placenta increta) oraz łożysko przerośnięte (placenta percreta). W ostatnich dekadach obserwuje się stały wzrost częstości występowania łożyska przyrośniętego, z 1 na 2510 ciąż na początku lat osiemdziesiątych XX wieku do 1 na 533 ciąż w latach 1982-2002.1-3 Łożysko przyrośnięte wiąże się ze śmiertelnością sięgającą 10% i odpowiada za większość histerektomii wykonywanych razem z cięciem cesarskim.4 Do czynników ryzyka należą: wcześniejsza operacja macicy, łożysko przodujące, zaawansowany wiek matki oraz liczba porodów wynosząca 3 lub więcej.3
Co ciekawe, w niedawnym dużym badaniu przeprowadzonym w ośrodkach medycyny matczyno-płodowej stwierdzono, że wcześniejsze chirurgiczne usunięcie mięśniaków macicy nie wydaje się związane z większym ryzykiem łożyska przyrośniętego. Uważa się natomiast, że istnieje bezpośredni związek między rosnącą częstością wykonywania cięć cesarskich a wzrostem częstości występowania łożyska przyrośniętego.5 W latach siedemdziesiątych XX wieku przez cięcie cesarskie rozwiązywano łącznie 5,5% ciąż, natomiast do 2012 roku odsetek ten zwiększył się do 32,8%.6 Uderzający związek między cięciem cesarskim w wywiadach a występowaniem łożyska przyrośniętego został zilustrowany w badaniu porównującym liczbę wcześniejszych cięć cesarskich z ryzykiem łożyska przyrośniętego w obecnej ciąży (ryc. 1).7 Nawet jeżeli w obecnej ciąży nie występowało łożysko przodujące, ryzyko łożyska przyrośniętego w przypadku pięciu wcześniejszych cięć cesarskich wynosiło prawie 5%. Jeżeli w obecnej ciąży u pacjentki stwierdzono łożysko przodujące, ryzyko łożyska przyrośniętego zwiększało się do 40% już w przypadku zaledwie dwóch wcześniejszych cięć cesarskich (ryc. 1).7
Chorobowość
Łożysko przyrośnięte wiąże się ze zwiększonym ryzykiem nacięcia pęcherza moczowego, uszkodzenia moczowodu, zatorowości płucnej, potrzeby wentylacji mechanicznej, a także większym ryzykiem przyjęcia na oddział intensywnej opieki medycznej oraz więk...
