Wewnątrzmaciczna antykoncepcja o przedłużonym działaniu u kobiet bezdzietnych – wskazania i przeciwwskazania

prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta
dr n. med. Marcin Sadłocha

Katedra Zdrowia Kobiety, Wydział Nauk o Zdrowiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Adres do korespondencji: Marcin Sadłocha, Katedra Zdrowia Kobiety, Wydział Nauk o Zdrowiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Medyków 12, 40-752 Katowice; email: msadlocha@sum.edu.pl

Towarzystwa naukowe i organizacje zajmujące się problematyką zdrowotną rekomendują stosowanie wewnątrzmacicznej antykoncepcji o przedłużonym działaniu jako bezpieczne u kobiet bezdzietnych i w żaden sposób nieprzyczyniające się do ograniczenia płodności po jej odstawieniu.

Wprowadzenie

Wewnątrzmaciczne formy antykoncepcji (IUD – intrauterine device) są jedną z najczęściej stosowanych odwracalnych metod planowania rodziny na świecie. Wcześniejsze IUD, wykonane z obojętnych tworzyw sztucznych, zostały w dużej mierze zastąpione przez współczesne produkty, które uwalniają jony miedzi lub progestageny (lewonorgestrel). Modyfikacje te znacznie zwiększają wysoką skuteczność metody. Uważa się, że pojęcie IUD wywodzi się z praktyki umieszczania kamieni w macicy wielbłądów, aby zapobiec ciąży podczas długich podróży. Pierwsze urządzenie domaciczne dla kobiet zostało wprowadzone w 1960 roku i było wykonane z obojętnego tworzywa sztucznego.1

Ewolucja antykoncepcji wewnątrzmacicznej

Pod koniec lat 60. XX wieku po licznych próbach odkryto, że dodanie miedzi do tworzywa sztucznego, z którego było zrobione IUD, poprawiło skuteczność tego środka antykoncepcyjnego, jednocześnie zmniejszając ryzyko nieprawidłowego krwawienia. W kolejnych wersjach systemy domaciczne zwiększały ilość miedzi w urządzeniach, co pomogło zwiększyć skuteczność antykoncepcji. Niestety produkty te nie były doskonałe i wymagały wymiany co 2-3 lata.2

Popularność IUD osiągnęła szczyt w końcu lat 70. ubiegłego stulecia, kiedy kobiety zaczęły się obawiać hormonalnego działania doustnych środków antykoncepcyjnych. Jedna szczególna wkładka wewnątrzmaciczna wprowadzona w latach 70., znana jako tarcza Dalkona, powodowała liczne zakażenia macicy, co zdecydowanie pogorszyło reputację IUD. Sytuacja ta spowodowała znaczny spadek ich popularności wśród chętnie stosowanych metod regulacji urodzeń. Obawy te nadal dominują, szczególnie w krajach wysoko rozwiniętych. Dlatego należy pamiętać o zaletach i wadach nowoczesnych wkładek. Ogólnie rzecz biorąc, antykoncepcja domaciczna jest jedną z najbezpieczniejszych i najlepiej tolerowanych metod kontroli urodzin dostępnych na rynku. Niski wskaźnik awaryjności (1-3%) sprawia, że jest ona jedną z najskuteczniejszych metod antykoncepcyjnych wśród wszystkich sposobów regulacji poczęć.2

Przez 5 lat prowadzono badanie porównawcze zastosowania dwóch wkładek uwalniających lewonorgestrel (LNG-IUS – levonorgestrel intrauterine system) i systemu z jonami miedzi o tym samym kształcie. Urządzenia te uwalniały 20 μg lub 30 μg lewonorgestr...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Lewonorgestrel w antykoncepcji

Najpowszechniejszym modelem hormonalnego mechanizmu działania LNG-IUS jest miejscowe uwalnianie wewnątrzmaciczne progestagenu, które powoduje znaczną przemianę endometrium w celu utrzymania środowiska nienadającego [...]

Wskazania i przeciwwskazania do wewnątrzmacicznej antykoncepcji o przedłużonym działaniu u kobiet bezdzietnych

Antykoncepcja wewnątrzmaciczna dotychczas nie była uważana za metodę regulacji poczęć pierwszego wyboru u młodych bezdzietnych kobiet. Zamiast tego zaleca się stosowanie [...]

Podsumowanie

Antykoncepcyjne systemy wewnątrzmaciczne o przedłużonym działaniu stały się dostępnym, bezpiecznym i niezwykle wygodnym sposobem regulacji urodzeń. Jeszcze do niedawna wielu lekarzy [...]

Do góry