Zdrowie seksualne i aktywność seksualna w czasie ciąży

Yalda Afshar, MD, PhD1
My-Lihn Nguyen, MD2
Jenny Mei, MD3
Tamara Grisales, MD4

1Fellow, Division of Maternal-Fetal Medicine, Department of Obstetrics and Gynecology, University of California, Los Angeles

2Fellow, Division of Female Pelvic Medicine and Reconstructive Surgery, Department of Obstetrics and Gynecology, University of California, Los Angeles

3Resident Physician, Department of Obstetrics and Gynecology, University of California, Los Angeles

4Assistant Clinic Professor, Division of Female Pelvic Medicine and Reconstructive Surgery, Department of Obstetrics and Gynecology, University of California, Los Angeles

Poradnictwo dotyczące seksualności w czasie ciąży i w okresie poporodowym stwarza możliwość rozwiania obaw i zwiększenia satysfakcji pacjentek w tym wyjątkowym okresie ich życia.

ZAGADNIENIA KLUCZOWE

  • Szczera rozmowa lekarza z pacjentką może pomóc w rozwianiu obaw kobiety i wypełnieniu luk w wiedzy na temat aktywności seksualnej podczas ciąży.
  • Największe ograniczenie aktywności seksualnej następuje w trzecim trymestrze, ale od 1/3 do 1/2 kobiet pozostaje aktywnych seksualnie w tym okresie.
  • Stosunki anatomiczne i fizjologia funkcji seksualnych sprzed ciąży zostają zwykle przywrócone w ciągu 12 tygodni po porodzie, ale niektórzy uważają, że stosunki dopochwowe można bezpiecznie wznowić już w drugim tygodniu


Zmiany fizjologiczne następujące podczas ciąży wpływają na środowisko hormonalne organizmu, a także pragnienia, reakcje i praktyki seksualne kobiet. Zainteresowanie kobiet aktywnością seksualną i częstość odbywania stosunków płciowych typowo zmniejszają się w pierwszym trymestrze ciąży, wykazują zmienną charakterystykę w drugim trymestrze i zmniejszają się znacznie w trzecim trymestrze.1 Dostępne są ograniczone dane i zasoby, na których można by oprzeć zalecenia dotyczące aktywności seksualnej podczas ciąży. W niniejszym przeglądzie omówiono luki w wiedzy, fizjologię kobiecej reakcji seksualnej podczas ciąży, rodzaje aktywności seksualnej w tym czasie oraz dostępne piśmiennictwo na temat zmian anatomicznych i fizjologicznych w poszczególnych trymestrach ciąży oraz w okresie poporodowym. Mamy nadzieję, że dzięki poprawie wiedzy na ten temat zarówno pacjentki, jak i lekarze będą odnosić się do zdrowia seksualnego podczas ciąży z mniejszą niepewnością i mieć bardziej realistyczne oczekiwania dotyczące tego szczególnego okresu w życiu kobiety.

Luki w wiedzy

Wiele kobiet może być w pewnym stopniu niechętnie nastawionych do stosunków płciowych podczas ciąży, co może wynikać z obaw przed uszkodzeniem płodu lub możliwością wywołania poronienia bądź doprowadzenia do zgonu płodu. Prowadzi to często do unikania aktywności seksualnej podczas ciąży.2 W jednym z badań około 49% ankietowanych kobiet obawiało się, że stosunek płciowy może zagrozić ich ciąży.3 Stan ciąży wiąże się z istotnym zmniejszeniem częstości podejmowania aktywności seksualnej, pożądania seksualnego, satysfakcji z aktywności seksualnej oraz częstości występowania orgazmu.4 W innym badaniu 91% kobiet w ciąży spełniało kryteria dysfunkcji seksualnej (w tym zaburzeń pożądania, pobudzenia, orgazmu bądź występowania bólu podczas aktywności seksualnej) na podstawie wskaźnika Female Sexual Function Index (FSFI), w porównaniu z 68% kobiet niebędących w ciąży.5 FSFI jest zweryfikowanym kwestionariuszem, który umożliwia ocenę czynności seksualnej (tj. pobudzenia, orgazmu, satysfakcji oraz bólu) u kobiet.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

zagadnienia kluczowe

Szczera rozmowa lekarza z pacjentką może pomóc w rozwianiu obaw kobiety i wypełnieniu luk w wiedzy na temat aktywności seksualnej podczas [...]

Luki w wiedzy

Wiele kobiet może być w pewnym stopniu niechętnie nastawionych do stosunków płciowych podczas ciąży, co może wynikać z obaw przed uszkodzeniem [...]

Fizjologia funkcji seksualnej podczas ciąży

William Masters i Virginia Johnson, szeroko znani dzięki pracom dotyczącym ludzkiej seksualności, przeprowadzili jedno z niewielu fizjologicznych badań reakcji seksualnej u [...]

Wpływ ciąży na rodzaj aktywności seksualnej

Ciąża może wpływać na rodzaj aktywności seksualnej, której podejmowanie jest komfortowe dla pacjentek.

Pierwszy trymestr

W niektórych spośród pierwszych badań dotyczących reakcji seksualnych kobiet podczas ciąży stwierdzono, że 33-43% kobiet w wieku 21-43 lat podawało zmniejszenie [...]

Drugi trymestr

W drugim trymestrze zwykle możliwe są wzrost popędu płciowego i zmniejszenie dyskomfortu fizycznego, ponieważ objawy typowe dla pierwszego trymestru ustępują. Masters [...]

Trzeci trymestr

Ograniczenie aktywności seksualnej jest najwyraźniejsze w trzecim trymestrze ciąży.34,36

Okres poporodowy

Powrót do odbywania stosunków płciowych po porodzie może następować w różnym czasie. Odsetek kobiet powracających do odbywania stosunków płciowych wynosi 9-17% [...]

Wnioski

Bardziej otwarta rozmowa lekarzy z pacjentkami na temat aktywności seksualnej podczas ciąży jest uzasadniona i może doprowadzić do zmniejszenia obaw pacjentki, [...]

Do góry