Temat numeru
Obturacyjny bezdech podczas snu u ciężarnych
Judette Louis, MD, MPH1
Linda Street, MD2
Zaburzenia oddychania podczas snu mają implikacje zarówno dla matki, jak i dla płodu.
ZAGADNIENIA KLUCZOWE
- Zaburzenia oddychania podczas snu (SDB – sleep-disordered breathing) są czynnikiem ryzyka rozwoju nadciśnienia i cukrzycy ciążowej (GDM – gestational diabetes mellitus).
- Obturacyjny bezdech podczas snu (OSA – obstructive sleep apnea) u matki wiąże się z 1,5-2 razy zwiększonym ryzykiem małej masy urodzeniowej dziecka i urodzenia dziecka o małej masie ciała w stosunku do wieku ciążowego (SGA – small for gestational age).
Wprowadzenie
Zaburzenia oddychania podczas snu to grupa zaburzeń charakteryzujących się nieprawidłowościami wentylacji i oddychania. Spektrum tych zaburzeń jest szerokie – od chrapania, uznawanego za łagodną nieprawidłowość, do najcięższej postaci, którą jest obturacyjny bezdech podczas snu.1 W piśmiennictwie z dziedziny położnictwa terminy „zaburzenia oddychania podczas snu” i „bezdech podczas snu” są używane wymiennie. OSA polega na częściowym lub całkowitym zapadaniu się gardła w trakcie snu, co stanowi przyczynę spłycenia oddechu lub bezdechu.2 Te powtarzające się epizody hipoksji w nocy powodują wybudzenia ze snu i jego fragmentację oraz nadmierną senność w ciągu dnia.2-4 W niniejszym artykule dokonano przeglądu dostępnych informacji na temat OSA, towarzyszącej mu chorobowości oraz postępowania w czasie ciąży u kobiet z bezdechem podczas snu.
Epidemiologia
W największym dotychczas opublikowanym badaniu prospektywnym, obejmującym 3132 nieródki, u których przeprowadzono obiektywną diagnostykę w kierunku bezdechu podczas snu, częstość jego występowania we wczesnej ciąży oszacowano na 3,6%. Wraz z czasem trwania ciąży zwiększała się ona aż do 26% w trzecim trymestrze. To badanie potwierdziło wyniki, które uzyskali Pien i wsp. Stwierdzili oni zwiększenie częstości występowania bezdechu podczas snu z 10,5% w pierwszym trymestrze do 26,7% w trzecim trymestrze w grupie kobiet, u których w ciąży dwukrotnie wykonano badanie polisomnograficzne.5
Czynniki ryzyka OSA w populacji ogólnej zostały dobrze poznane i obejmują: otyłość, starszy wiek, pochodzenie afroamerykańskie, nieprawidłowości twarzoczaszki i palenie papierosów.6,7 Bezdech podczas snu wiąże się z występowaniem cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego i chorób układu krążenia.2 Kobiety z tymi czynnikami ryzyka przed ciążą mogą być zagrożone OSA. Dostępne małe badania dotyczące ciąży wskazują także, że starszy wiek matki, otyłość, przewlekłe nadciśnienie i częste chrapanie (>3 × w tygodniu) są czynnikami ryzyka bezdechu podczas snu.8-10