Temat numeru

Zaśniad groniasty – rozpoznawanie i leczenie

John R. Lurain, MD

Marcia Stenn Professor of Gynecologic Oncology w John I. Brewer Trophoblastic Disease Center, Department of Obstetrics and Gynecology, Northwestern University Feinberg School of Medicine w Chicago

  • Zaśniad groniasty całkowity i częściowy – patogeneza, objawy, diagnostyka
  • Odessanie zawartości jamy macicy, a następnie wyłyżeczkowanie macicy to skuteczne sposoby (leczenia) usunięcia zaśniadu. Ale co dalej?
  • Omówienie postępowania w ciąży mnogiej składającej się z całkowitego zaśniadu groniastego i normalnego, żywego płodu

Zaśniad groniasty to nieprawidłowa ciąża charakteryzująca się różnego stopnia proliferacją trofoblastu (zarówno cytotrofoblastu, jak i syncytiotrofoblastu) oraz pęcherzykowym obrzękiem kosmków łożyska, a zarodek/płód jest albo nieobecny, albo nieprawidłowy. Na podstawie kryteriów morfologicznych i cytogenetycznych opisano dwa typy zaśniadu groniastego: całkowity i częściowy (tab. 1)1,2.

Epidemiologia

W badaniach epidemiologicznych opisywano dużą regionalną zmienność w zakresie zapadalności na zaśniad groniasty. W badaniach przeprowadzonych w Ameryce Północnej, Europie, Australii i Nowej Zelandii zachorowalność oszacowano na 0,57-1,1 przypadku na 1000 ciąż, natomiast w Azji Południowo-Wschodniej i Japonii wynosiła ona nawet 2 przypadki na 1000 ciąż. Te różnice mogą wynikać z braku standaryzacji w zbieraniu i raportowaniu danych, a nie z rzeczywistych różnic w zapadalności, ale mogą się do niej przyczyniać również takie czynniki, jak status społeczno-ekonomiczny i sposób odżywiania się, które wydają się ważniejsze niż czynniki genetyczne czy kulturowe. Zmniejszającą się zachorowalność na zaśniad groniasty w Azji przypisuje się rosnącej popularności zachodniej diety oraz poprawie standardu życia. Łączna zapadalność na zaśniad groniasty w Stanach Zjednoczonych i Europie, uwzględniając typ zarówno całkowity, jak i częściowy, wynosi mniej więcej 1 przypadek na 1000 ciąż1,2.

Oceniano kilka potencjalnych czynników ryzyka rozwoju zaśniadu groniastego (tab. 2)3. W przypadku typu całkowitego dobrze udokumentowano dwa czynniki ryzyka: skrajny wiek matki oraz wcześniejszy zaśniad groniasty. Nie tylko zaawansowany, lecz także bardzo młody wiek kobiety korelują z większą częstością występowania zaśniadu groniastego. W porównaniu z pacjentkami w wieku 21-35 lat u młodszych (<21 lat) lub starszych (>35 lat) kobiet ryzyko zaśniadu groniastego jest zwiększone o 1,9 raza, a u ciężarnych w wieku >40 lat – o 7,5 razy, natomiast wśród pacjentek w wieku >50 lat zaśniad groniasty występuje w co trzeciej ciąży. Na podstawie tych obserwacji można wysnuć wniosek, że komórki jajowe u bardzo młodych lub starszych kobiet są podatne na nieprawidłowy przebieg zapłodnienia, który prowadzi do rozwoju całkowitego zaśniadu groniastego. Wcześniejsza ciąża z całkowitym zaśniadem groniastym zwiększa ryzyko jego wystąpienia w kolejnej ciąży.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Genetyka

Całkowity zaśniad groniasty powstaje zwykle wtedy, kiedy komórka jajowa bez chromosomów matczynych zostanie zapłodniona przez jeden plemnik, którego DNA ulega duplikacji, [...]

Patologia

W całkowitym zaśniadzie groniastym obserwuje się wczesne i jednorodne powiększenie (zwyrodnienie zaśniadowe) kosmków z brakiem dostrzegalnego płodu czy zarodka, trofoblast jest [...]

Obraz kliniczny

Całkowity zaśniad groniasty objawia się najczęściej krwawieniem z pochwy, zwykle (w 90% przypadków) występującym między 6 a 16 tygodniem ciąży. Inne [...]

Rozpoznanie

Postępowanie

Jeżeli na podstawie wywiadów, badania przedmiotowego, stężenia hCG oraz obrazu ultrasonograficznego wysunie się podejrzenie zaśniadu groniastego, należy ocenić występowanie u pacjentki [...]

Dalsza obserwacja

Po usunięciu zaśniadu groniastego niezbędna jest dalsza obserwacja pacjentki w celu wykrycia postaci choroby trofoblastycznej będących następstwami zaśniadu (inwazyjny zaśniad groniasty [...]

Do góry