Zaśniad groniasty to nieprawidłowa ciąża charakteryzująca się różnego stopnia proliferacją trofoblastu (zarówno cytotrofoblastu, jak i syncytiotrofoblastu) oraz pęcherzykowym obrzękiem kosmków łożyska, a zarodek/płód jest albo nieobecny, albo nieprawidłowy. Na podstawie kryteriów morfologicznych i cytogenetycznych opisano dwa typy zaśniadu groniastego: całkowity i częściowy (tab. 1)^1,2.

Epidemiologia

W badaniach epidemiologicznych opisywano dużą regionalną zmienność w zakresie zapadalności na zaśniad groniasty. W badaniach przeprowadzonych w Ameryce Północnej, Europie, Australii i Nowej Zelandii zachorowalność oszacowano na 0,57-1,1 przypadku na 1000 ciąż, natomiast w Azji Południowo-Wschodniej i Japonii wynosiła ona nawet 2 przypadki na 1000 ciąż. Te różnice mogą wynikać z braku standaryzacji w zbieraniu i raportowaniu danych, a nie z rzeczywistych różnic w zapadalności, ale mogą się do niej przyczyniać również takie czynniki, jak status społeczno-ekonomiczny i sposób odżywiania się, które wydają się ważniejsze niż czynniki genetyczne czy kulturowe. Zmniejszającą się zachorowalność na zaśniad groniasty w Azji przypisuje się rosnącej popularności zachodniej diety oraz poprawie standardu życia. Łączna zapadalność na zaśniad groniasty w Stanach Zjednoczonych i Europie, uwzględniając typ zarówno całkowity, jak i częściowy, wynosi mniej więcej 1 przypadek na 1000 ciąż^1,2.

Oceniano kilka potencjalnych czynników ryzyka rozwoju zaśniadu groniastego (tab. 2)³. W przypadku typu całkowitego dobrze udokumentowano dwa czynniki ryzyka: skrajny wiek matki oraz wcześniejszy zaśniad groniasty. Nie tylko zaawansowany, lecz także bardzo młody wiek kobiety korelują z większą częstością występowania zaśniadu groniastego. W porównaniu z pacjentkami w wieku 21-35 lat u młodszych (<21 lat) lub starszych (>35 lat) kobiet ryzyko zaśniadu groniastego jest zwiększone o 1,9 raza, a u ciężarnych w wieku >40 lat – o 7,5 razy, natomiast wśród pacjentek w wieku >50 lat zaśniad groniasty występuje w co trzeciej ciąży. Na podstawie tych obserwacji można wysnuć wniosek, że komórki jajowe u bardzo młodych lub starszych kobiet są podatne na nieprawidłowy przebieg zapłodnienia, który prowadzi do rozwoju całkowitego zaśniadu groniastego. Wcześniejsza ciąża z całkowitym zaśniadem groniastym zwiększa ryzyko jego wystąpienia w kolejnej ciąży.