Zespół policystycznych jajników (PCOS – polycystic ovary syndrome) to endokrynopatia o niewyjaśnionej etiologii. Występuje głównie u dziewcząt w okresie dojrzewania i u młodych kobiet w okresie rozrodczym. Zachorowalność na PCOS jest uzależniona od zastosowanych kryteriów diagnostycznych. Gdy rozpoznanie ustala się na podstawie kryteriów określonych przez National Institutes of Health (NIH), wynosi ona 6-10%, natomiast gdy wykorzystuje się kryteria rotterdamskie – sięga 15%. W grupie nastolatek zespół ten stwierdza się u 3-6% dziewcząt. Choć powstają coraz to nowsze i doskonalsze kryteria rozpoznania, to PCOS pozostaje trudną pod względem diagnostyczno-terapeutycznym jednostką chorobową^1-3.

Do tej pory najczęściej stosowanymi kryteriami rozpoznania PCOS są tzw. kryteria rotterdamskie, zaproponowane podczas konferencji w Rotterdamie z udziałem European Society of Human Reproduction and Embryology (ESHRE) oraz American Society for Reproductive Medicine (ASRM). W sierpniu 2018 roku ukazały się najnowsze zalecenia opracowane na podstawie międzynarodowych wytycznych dotyczących oceny i postępowania w PCOS. Przygotowano je w celu promowania spójnej, opartej na dowodach opieki oraz poprawy wyników zdrowotnych u kobiet z PCOS^1,4-8.

Ustalenie rozpoznania na podstawie dostępnych kryteriów sprawia trudności wśród młodocianych pacjentek i kobiet w okresie okołomenopauzalnym. W pierwszej grupie powinno się szczególnie brać pod uwagę obecność klinicznych i biochemicznych objawów hiperandrogenizmu. Fizjologiczne zmiany w organizmie dorastającej kobiety mogą imitować część objawów spełniających kryteria PCOS. Chodzi tutaj przede wszystkim o: nieregularne cykle miesiączkowe, zmiany widoczne w badaniu ultrasonograficznym (USG), zwiększone stężenie insuliny, spadek insulinowrażliwości oraz zwiększone stężenie wolnego testosteronu. W związku z tym u dziewcząt diagnozę tego zespołu stawia się na podstawie tzw. zmodyfikowanych kryteriów rotterdamskich, a w obrazie USG należy się raczej kierować zwiększoną objętością jajników niż ich wielotorbielowatym charakterem^1,4-7.