Obecnie stosowane przesiewowe metody wykrywania raka szyjki macicy

Ilana Cass, MD1
Claudia L. Werner, MD2,3

1Dartmouth-Hitchcock Medical Center w Lebanon

2University of Texas Southwestern Medical Center w Dallas

3Parkland Health and Hospital System

Contemporary OB/GYN 2021;66(12):27-31

  • Analiza dostępnych w Stanach Zjednoczonych możliwości skriningu raka szyjki macicy opartych na: badaniu cytologicznym, teście wykrywającym HPV i teście połączonym
  • Wady i zalety prezentowanych modeli badań przesiewowych
  • Co przyniesie przyszłość? Zmiana strategii profilaktyki raka szyjki macicy


Badanie cytologiczne wymazu z szyjki macicy upowszechniło się w latach 50. XX wieku i jest uznawane za najskuteczniejsze badanie przesiewowe we współczesnej medycynie1. Przez ponad pięć dekad było jedynym sposobem wykrywania stanu przednowotworowego oraz wczesnego inwazyjnego raka. Odkrycie przyczynowej roli wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV – human papilloma virus) w rozwoju raka szyjki macicy, którego dokonano w latach 70. XX wieku, stworzyło podstawy do opracowania nowych sposobów przesiewowego wykrywania oraz potencjalnego eliminowania tej choroby, której w dużym stopniu daje się zapobiegać2. Dane uzyskane w ciągu ostatniego dziesięciolecia wyraźnie wskazują, że pierwotne przesiewowe wykrywanie kwasu nukleinowego HPV ostatecznie wyprze technologię opartą na badaniu cytologicznym3. Ta ewolucja w kierunku pierwotnego testu HPV jako optymalnej metody skriningu raka szyjki macicy będzie wymagać znacznego wsparcia świadczeniodawców, edukacji pacjentek oraz aktualizacji technologii i procedur laboratoryjnych, zanim będzie można zrezygnować z obecnych metod badań przesiewowych opartych na ocenie cytologicznej (samo badanie cytologiczne i test połączony).

Prewencja raka szyjki macicy może być pierwotna lub wtórna. Badania cytologiczne i przesiewowe wykrywanie HPV są metodami profilaktyki wtórnej, ponieważ umożliwiają wykrywanie bezobjawowych stanów przednowotworowych i wczesnych nowotworów. Prewencja pierwotna polega na unikaniu zakażeń HPV w obrębie narządów płciowych i ich konsekwencji poprzez szczepienie przeciwko HPV oraz działania behawioralne, takie jak stosowanie prezerwatyw i zaprzestanie palenia tytoniu. Powinniśmy zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby wspierać działania z zakresu profilaktyki pierwotnej, zwłaszcza szczepienia przeciwko HPV prowadzone zgodnie z aktualnymi wytycznymi4.

Co najmniej połowa z blisko 14 000 raków szyjki macicy odnotowywanych każdego roku w Stanach Zjednoczonych jest rozpoznawana u kobiet, u których nie wykonuje się badań przesiewowych lub wykonuje się je w niedostatecznym stopniu (bez badania przesi...

Dostępne metody badań przesiewowych

Badanie cytologiczne

Materiał do badania cytologicznego wymazu z szyjki macicy może być umieszczany jako konwencjonalny rozmaz na szkiełku mikroskopowym; komórki pobiera się bezpośrednio z szyjki macicy za pomocą pałeczki lub szpatułki (ze szczoteczką do pobierania ma...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Co to jest CSP i jaka jest częstość występowania tego stanu?

O ciąży w bliźnie po cięciu cesarskim mówimy, kiedy zarodek wszczepi się w obrębie włóknistej tkanki blizny po wcześniejszym nacięciu macicy [...]

Jaka jest patogeneza CSP?

Mimo że patogeneza CSP nie została w pełni poznana, postuluje się, że jej mechanizm polega na implantacji blastocysty w obrębie mikroskopowej [...]

Jaki jest obraz kliniczny CSP i czy znane są czynniki ryzyka tego stanu?

Mimo że donoszono o rozpoznaniach CSP w drugim trymestrze ciąży, zwykle stan ten ujawnia się w pierwszym trymestrze. W przeglądzie opublikowanych [...]

Jak się rozpoznaje CSP?

Optymalną metodą oceny w przypadku podejrzenia CSP jest USG TV, ponieważ badanie to zapewnia największą rozdzielczość obrazowania (ryc. 2 i 3). [...]

Czy inne metody są przydatne w diagnostyce CSP?

Aby zwiększyć dokładność rozpoznania CSP, próbowano stosować trójwymiarową (3D) USG TV oraz technikę trójwymiarowego dopplera mocy (3D power doppler). Nie ma [...]

Jaka jest historia naturalna CSP?

Niewiele z rozpoznanych CSP trwa do wieku ciążowego pozwalającego na urodzenie dziecka zdolnego do życia. W niektórych przypadkach CSP kończyła się [...]

Jakie metody leczenia CSP opisywano?

Opisywano metody leczenia chirurgicznego, zachowawczego oraz techniki minimalnie inwazyjne, w tym: histeroskopię, laparoskopię, laparotomię, otwarte leczenie chirurgiczne, operację z dostępu przezpochwowego, [...]

Jakie są zalecane metody leczenia CSP?

Wydaje się, że spośród różnych metod leczenia chirurgicznego z małą częstością występowania powikłań wiąże się przezpochwowa i laparoskopowa resekcja CSP16-18. Potencjalną [...]

Jak należy postępować kobietami z CSP, które nie zgadzają się na leczenie?

Pacjentki, które nie zgadzają się na leczenie CSP, należy poinformować o ryzyku wystąpienia istotnych powikłań położniczych, w tym: PAS, masywnego krwotoku, [...]

W jaki sposób CSP w wywiadach wpływa na przyszłe ciąże?

Po leczeniu CSP wiążącym się z zachowaniem macicy pacjentki mogą ponownie zajść w ciążę, chociaż wydaje się, że prawdopodobieństwo ponownej CSP [...]

Wnioski

Ze względu na rosnącą na całym świecie liczbę wykonywanych cięć cesarskich coraz częściej stwierdza się CSP. Odpowiednio szybkie rozpoznanie tego powikłania [...]

Do góry