Przyspieszona rekonwalescencja po cięciu cesarskim

Olutoyosi Ogunkua, MD1,2
Elaine L. Duryea, MD3,4

1Division of Obstetric Anesthesiology, Parkland Hospital

2Department of Anesthesiology and Pain Management, University of Texas Southwestern Medical Center w Dallas

3Maternal-Fetal Medicine Clinic, Parkland Health and Hospital System

4Department of Obstetrics and Gynecology, University of Texas Southwestern Medical Center w Dallas

Contemporary OB/GYN 2021;66(5):16-19

  • Zastosowanie niektórych zasad protokołu ERAS w odniesieniu do cięcia cesarskiego
  • Omówienie głównych elementów składowych protokołu ERAC, czyli działań podejmowanych w okresach przedoperacyjnym, śródoperacyjnym i pooperacyjnym
  • Korzystny wpływ ERAC na wyniki uzyskiwane u kobiet po cięciu cesarskim


Protokół opieki okołooperacyjnej w celu przyspieszenia powrotu do zdrowia po zabiegu (ERAS – enhanced recovery after surgery) to oparte na dowodach z badań naukowych, multidyscyplinarne podejście mające na celu poprawę opieki chirurgicznej w okresie okołooperacyjnym. Celem protokołu ERAS jest minimalizacja odpowiedzi (pato)fizjologicznych podczas zabiegu oraz optymalizacja uzyskiwanych wyników leczenia bez zwiększenia częstości występowania powikłań w okresie pooperacyjnym1. Protokół opieki okołooperacyjnej w celu przyspieszenia rekonwalescencji po cięciu cesarskim (ERAC – enhanced recovery after cesarean) jest rozszerzeniem zasad ERAS na specyficzną sytuację położniczą.

W niniejszym artykule przedstawiono krótką historię ERAS, opisano główne komponenty ERAC i przedstawiono korzystny wpływ ERAC na wyniki uzyskiwane u pacjentek.

Historia ERAS

Wczesne protokoły ERAS koncentrowały się na optymalizacji doświadczeń pacjentów operowanych w trybie chirurgii jednego dnia. Głównymi obszarami zainteresowań były poprawa kontroli bólu oraz zmniejszenie nudności i wymiotów w okresie pooperacyjnym2. Wczesne uruchamianie, natychmiastowa kontrola bólu w okresie pozabiegowym i zmniejszenie nudności, które często występują po środkach znieczulających, umożliwiały wcześniejsze wypisywanie pacjentów do domu i skrócenie czasu pobytu w szpitalu3.

Protokół ERAS opracowano najpierw z myślą o operacji jelita grubego4. Leczenie przedzabiegowych czynników ryzyka ułatwiło zmniejszenie odpowiedzi patofizjologicznych w okresie okołooperacyjnym, a w rezultacie chorobowości5. Opieka przedoperacyjna koncentrowała się na: kontroli chorób przewlekłych występujących u pacjenta, poprawie odżywienia oraz wykrywaniu nadużywania alkoholu. Celem działań śródoperacyjnych było: zmniejszenie stresu chirurgicznego, zapobieganie hipotermii oraz niepotrzebnej utracie krwi. Z kolei opieka pooperacyjna obejmowała: leczenie bólu, unikanie nudności i wymiotów oraz wczesne powracanie do żywienia w ramach profilaktyki niedrożności porażennej. Lekarze zwracali również uwagę na leczenie hipoksemii i zaburzeń snu. Pozostałe działania dotyczyły ograniczenia stosowania drenów i zgłębników nosowo-żołądkowych oraz angażowania pacjentów w aktywną rehabilitację w celu zmniejszenia utraty masy mięśniowej. Standaryzacja opieki z wykorzystaniem tych protokołów przyczyniła się do poprawy uzyskiwanych wyników leczenia. Z czasem opracowano protokoły ERAS dla wielu innych podspecjalności chirurgicznych.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Historia ERAS

Wczesne protokoły ERAS koncentrowały się na optymalizacji doświadczeń pacjentów operowanych w trybie chirurgii jednego dnia. Głównymi obszarami zainteresowań były poprawa kontroli [...]

Główne komponenty ERAC: praktyka oparta na dowodach z badań naukowych

Wytyczne dotyczące ERAC różnią się nieco w zależności od tego, czy rozwiązanie ciąży przez cięcie cesarskie jest planowe, czy nieplanowane.

Interwencje i wyniki leczenia: dlaczego warto wprowadzać zasady ERAC?

Misją ERAS Society jest usprawnienie powrotu do zdrowia pacjentów po zabiegach chirurgicznych dzięki wykorzystaniu dostępnych dowodów z badań naukowych. W większości [...]

Wnioski

Cięcie cesarskie jest najczęściej wykonywaną operacją w Stanach Zjednoczonych, a każdego roku rodzi się w ten sposób ponad milion dzieci. Chorobowość [...]

Do góry