Nabyta hemofilia A – co powinien o niej wiedzieć położnik

prof. dr hab. n. med. Jerzy Windyga

Klinika Zaburzeń Hemostazy i Chorób Wewnętrznych, Zakład Hemostazy i Chorób Metabolicznych, Instytut Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Jerzy Windyga

Klinika Zaburzeń Hemostazy i Chorób Wewnętrznych,

Zakład Hemostazy i Chorób Metabolicznych,

Instytut Hematologii i Transfuzjologii

ul. Indiry Gandhi 14, 02-776 Warszawa

e-mail: jwindyga@ihit.waw.pl

  • Występowanie, patofizjologia i obraz kliniczny nabytej hemofilii A (AHA)
  • Nabyta hemofilia A u kobiet w ciąży i po porodzie, czyli szczególna postać AHA
  • Postępowanie z chorym na AHA – diagnostyka laboratoryjna, leczenie hemostatyczne i eliminacja inhibitora FVIII


Nabyta hemofilia A (AHA – acquired haemophilia A) jest chorobą autoimmunologiczną, najczęściej występującą u ludzi w podeszłym wieku (≥80 lat) i wywołaną przez autoprzeciwciała blokujące aktywność czynnika krzepnięcia VIII (FVIII – factor VIII), które prowadzą do zmniejszenia aktywności koagulacyjnej czynnika VIII (FVIII:C) w osoczu1,2. Przeciwciała te określa się mianem krążącego antykoagulantu albo inhibitora FVIII. W przeciwieństwie do wrodzonej hemofilii A, na którą chorują praktycznie wyłącznie mężczyźni, nabyta hemofilia A występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.

Następstwem zmniejszenia FVIII:C jest skłonność do nadmiernych krwawień. W 70% przypadków AHA objawia się jako ciężka skaza krwotoczna, która wymaga szybkiego wdrożenia odpowiedniego leczenia przeciwkrwotocznego1. W pozostałych 30% przypadków jedynym objawem AHA mogą być odchylenia od normy w badaniach krzepnięcia krwi. Dopóki jednak we krwi chorego wykrywa się inhibitor FVIII, dopóty jest on zagrożony wystąpieniem ciężkiego krwotoku.

W blisko 50% przypadków z wystąpieniem AHA nie wiążą się żadne inne choroby czy stany kliniczne ani nie mają na to wpływu przyjmowane leki – tę postać AHA nazywa się idiopatyczną. W pozostałych 50% przypadków AHA współistnieje z innymi chorobami, najczęściej autoimmunologicznymi, bądź nowotworami złośliwymi1.

Szczególną postacią nabytej hemofilii jest AHA stwierdzana u kobiet w ciąży i w okresie do 12 miesięcy po porodzie3.

Patofizjologia i epidemiologia nabytej hemofilii A

Autoprzeciwciała występujące w nabytej hemofilii A należą do poliklonalnych immunoglobulin, najczęściej klasy IgG1 i IgG4. Wiążą się one z określonymi epitopami w domenach C2, A2 i A3 czynnika VIII4. Antykoagulacyjny mechanizm działania autoprzeciwciał polega na:

  • upośledzeniu oddziaływań FVIII z fosfolipidami (anty-C2)
  • zaburzeniach tworzenia kompleksu tenazy (anty-A2 i anty-A3)
  • najprawdopodobniej także na blokowaniu wiązania FVIII z czynnikiem von Willebranda (vWF – von Willebrand factor) (anty-C2)5.

Kinetyka oddziaływań FVIII z autoprzeciwciałami jest odmienna od kinetyki oddziaływań z alloprzeciwciałami we wrodzonej hemofilii A powikłanej inhibitorem FVIII. We wrodzonej hemofilii A alloprzeciwciała całkowicie znoszą aktywność FVIII w osoczu,...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Patofizjologia i epidemiologia nabytej hemofilii A

Autoprzeciwciała występujące w nabytej hemofilii A należą do poliklonalnych immunoglobulin, najczęściej klasy IgG1 i IgG4. Wiążą się one z określonymi epitopami [...]

Obraz kliniczny nabytej hemofilii A

W większości przypadków AHA objawia się nagle ciężką skazą krwotoczną, która w ciągu kilku tygodni może prowadzić do zgonu nawet ponad [...]

Nabyta hemofilia A, która rozwija się w ciąży i po porodzie

Nabyta hemofilia A jest stosunkowo rzadkim powikłaniem ciąży i połogu, gdyż ocenia się, że występuje nie częściej niż u 1 na [...]

Ustalenie rozpoznania nabytej hemofilii A

Typowa konstelacja wyników przesiewowych badań hemostazy u osoby z AHA to wydłużenie o co najmniej 10 s (najczęściej 2-3-krotne) czasu częściowej [...]

Postępowanie lecznicze: leki hemostatyczne i eliminacja inhibitora FVIII

Strategia postępowania z chorym na AHA obejmuje dwa główne cele (ryc. 1):

Rokowanie u chorych na nabytą hemofilię A, w tym związaną z ciążą i porodem

Rokowanie u pacjentów z AHA zależy od rodzaju i przebiegu chorób współistniejących, od nasilenia krwawień oraz szybkości ustalenia rozpoznania i włączenia [...]

Do góry