Mimo dziesięcioleci prowadzenia programów profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy wciąż należy on w Polsce do najczęściej rozwijających się nowotworów z zakresu onkologii ginekologicznej. W 2020 roku rozpoznano w Polsce 3862 nowe przypadki tego nowotworu i odnotowano 2137 wywołanych przez niego zgonów. Takie dane oznaczają, że rak szyjki macicy jest siódmym co do częstości występowania nowotworem złośliwym u kobiet w naszym kraju. W porównaniu z większością pozostałych państw Europy wskaźniki epidemiologiczne obserwowane w Polsce wskazują na wciąż dużą zachorowalność i umieralność na raka szyjki macicy. Biorąc pod uwagę uśrednione wartości omawianych wskaźników dla wszystkich krajów kontynentu, rak szyjki macicy zajmuje 9 miejsce pod względem zachorowalności i 10 miejsce, jeśli chodzi o umieralność na nowotwory złośliwe.

Historia szczepień przeciwko HPV

W 1998 roku niemiecki uczony Harald zur Hausen otrzymał zespołową Nagrodę Nobla za odkrycie roli przetrwałego zakażenia onkogennym typem wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV HR – human papilloma virus high risk) w powstawaniu raka szyjki macicy. Wiedza ta została w krótkim czasie zastosowana w praktyce klinicznej w postaci szeroko dzisiaj rozpowszechnionych testów molekularnych identyfikujących DNA lub mRNA HPV HR. Badania molekularne w kierunku zakażenia HPV HR są – obok cytologii klasycznej i cytologii pobieranej na podłoże płynne (LBC – liquid based cytology) – podstawowym narzędziem diagnostycznym. Dodatkowo należy stwierdzić, że wszystkie trzy metody kwalifikuje się jako pierwotne narzędzia skriningowe stosowane w badaniach populacyjnych na świecie w celu wykrycia stanów przedrakowych szyjki macicy.

Rozwój wiedzy o przebiegu i roli przetrwałego zakażenia HPV HR w powstaniu zarówno raka szyjki macicy, jak i innych nowotworów okolicy anogenitalnej oraz części nowotworów złośliwych jamy ustnej, gardła i krtani dał podstawy do rozpoczęcia badań n...

Skuteczność szczepionki przeciwko HPV

Dostępne są już pierwsze obserwacje epidemiologiczne dotyczące szczepień populacyjnych. Jeśli chodzi o szczepionkę czterowalentną, to w 2017 roku opublikowano dane dotyczące 12-letniej efektywności preparatu pochodzące z 4 krajów skandynawskich: D...

Jak już wspomniano powyżej, pojawienie się zmiany niskiego stopnia wywołanej zakażeniem incydentalnym omawianymi typami HPV ujętymi w szczepionce nie dowodzi jej nieskuteczności (ryc. 1)2. Podobnie dużą skuteczność w zapobieganiu konsekwencjom zak...