Temat numeru
Siódme poty – ćwiczenia fizyczne w czasie ciąży
Gabriela Dellapiana, MD
- Szkodliwe skutki ograniczania aktywności fizycznej oraz korzyści wynikające z jej podejmowania w czasie ciąży
- Zalecane rodzaje ćwiczeń i środki ostrożności dotyczące ich wykonywania w okresie ciąży
- Rekomendacje ACOG dotyczące aktywności fizycznej u kobiet w ciąży
Czy w ciąży mogę ćwiczyć, aż się spocę? Odpowiedź na to pytanie brzmi: zdecydowanie tak! Ćwiczenia podczas ciąży są bezpieczne i zalecane większości ciężarnych, gdyż mają korzystne działanie przez cały okres ciąży i połogu.
W 2023 roku piosenkarka Rihanna jako pierwsza w historii kobieta w ciąży wystąpiła solo na pokazach w ramach Super Bowl. Zaraz po jej występie liczba wyszukiwań w Google hasła „trening w ciąży” wzrosła o 5000%1. Motywacja do wdrażania zdrowego stylu życia w czasie ciąży jest coraz większa2, a obecnie rośnie także ogólne zainteresowanie aktywnym przeżywaniem ciąży. Trudno sobie wyobrazić bardziej znaczący moment na pojawienie się takiego zjawiska, ponieważ zgodnie z danymi National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) z lat 2017-2018 42% kobiet jest otyłych, a 27,5% ma nadwagę3.
W niniejszym artykule przedstawione zostały korzyści wynikające z podejmowania aktywności fizycznej w czasie ciąży i potencjalne szkody związane z jej ograniczeniem oraz aspekty dotyczące bezpieczeństwa wykonywania ćwiczeń fizycznych przez ciężarne, a także zalecenia American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) co do aktywności fizycznej w ciąży.
Korzyści z wykonywania ćwiczeń fizycznych podczas ciąży
Podejmowanie aktywności fizycznej może mieć pozytywny wpływ na wiele aspektów funkcjonowania kobiety podczas ciąży (tab. 1).
Po pierwsze, ćwiczenia zmniejszają częstość występowania cukrzycy ciążowej. Zwiększają szybkość wychwytu glukozy przez mięśnie szkieletowe, poprawiając w ten sposób tolerancję glukozy. Wyniki badań o charakterze metaanaliz wskazują na zmniejszenie występowania cukrzycy ciążowej o 42% u pacjentek z prawidłową masą ciała oraz o 39% u kobiet z nadwagą lub otyłością, które regularnie ćwiczą aerobowo4,5. Ma to dodatkowe znaczenie, ponieważ pacjentki z cukrzycą ciążową są bardziej narażone na rozwój cukrzycy typu 2 w późniejszym okresie życia.
Po drugie, ćwiczenia zmniejszają częstość występowania zaburzeń związanych z nadciśnieniem w ciąży. Na podstawie systematycznego przeglądu 7 randomizowanych badań z udziałem 2500 pacjentek stwierdzono, że regularnie wykonywane ćwiczenia aerobowe rozpoczęte przed 23 tygodniem ciąży zmniejszyły częstość występowania nadciśnienia ciążowego o 46%, a stanu przedrzucawkowego o 21%.
