W Ustawie z dnia 16 czerwca 2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta (Dz.U. 2023 poz. 1692 z późn. zm.), która weszła w życie 8 września 2023 r., zawarte są przepisy, w myśl których podmioty lecznicze są zobowiązane do systematycznego monitorowania, analizy i eliminowania działań niepoprawnych – zdarzeń niepożądanych. Na kierowniku podmiotu leczniczego spoczywa ciężar stworzenia wielowymiarowego systemu wewnętrznego, obejmującego m.in. szereg rozwiązań służących identyfikacji ryzyka wystąpienia zdarzeń niepożądanych oraz obszarów priorytetowych dla poprawy jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń, a także monitorowaniu tych zdarzeń. Postępowanie powinno być nastawione na systematyczną ocenę, poszukiwanie rozwiązań i skuteczne wdrażanie działań naprawczych. Obecnie jednak podmioty medyczne działają prawie zawsze w niestabilnym i niepewnym środowisku prawno-regulacyjnym. Dynamika zmian zachodzących w ich bliższym i dalszym otoczeniu znacznie utrudnia jednoznaczne zdefiniowanie kultury danej organizacji. Często lekarze, położne i pielęgniarki nie są nawet świadomi, jakie cechy charakteryzują kulturę ich organizacji.

Kultura organizacji to zgodnie z definicją zbiorowa zdolność jej pracowników do tworzenia wartości. W dziedzinie ginekologii i położnictwa kluczowa jest relacja personel–pacjentka oceniana przez pryzmat postrzegania swojego zdrowia przez kobiety. W tej perspektywie najważniejsze jest poczucie bezpieczeństwa samych pacjentek. W dziedzinach pediatrycznych relacja ta jest jeszcze bardziej złożona, dotyczy bowiem interakcji personelu z małym pacjentem oraz jego rodzicem/opiekunem i jest efektem postrzegania stanu zdrowia oraz bezpieczeństwa dziecka przez odczucia samego pacjenta, jak również interpretację sytuacji przez rodzica/opiekuna. Jakość relacji wewnątrz zespołu medycznego jest nie do przecenienia zarówno dla bezpieczeństwa pacjentów, jak i dla możliwości przyjęcia odpowiedzialności równomiernie rozkładającej się na całą organizację. Praca nad budowaniem właściwej atmosfery w zespole każdorazowo powinna rozpoczynać się od uświadomienia wszystkim jego członkom funkcji każdego z nich. Przy tym należy zaznaczyć, że znaczenie poszczególnych członków zespołu zmienia się w zależności od charakteru problemu bądź etapu procesu, chociaż najczęściej wiodącą rolę odgrywa lekarz. W tym przypadku należy także podkreślić rolę położnych/pielęgniarek czy psychologów oddziału oraz personelu administracyjnego.

Kultura podmiotu medycznego składa się prawie zawsze z kilku subkultur1. Ich wspólne oddziaływanie wpływa na atmosferę w danej organizacji, a w ten sposób tworzą się jej klimat i kultura wartości. Może je determinować wiele czynników, takich jak m...