BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Jak poprawić skuteczność podwiązania tętnic biodrowych wewnętrznych w opanowywaniu krwotoku w miednicy mniejszej
Jan Oleszczuk, Dariusz Szymula, Piotr Dziduch, Magdalena Słodzińska, Magdalena Opoka
Tło historyczne
Pierwsze operacje podwiązania tętnicy biodrowej wewnętrznej wykonano na początku XVIII wieku w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych z powodu tętniaka pośladka. Jako pierwszy zastosował zabieg w leczeniu krwawienia śródoperacyjnego Howard Kelly.1 Od tamtej pory operacja jest wykorzystywana w przypadku krwotoków poporodowych.Obustronne podwiązanie tętnic biodrowych wewnętrznych zmniejsza przepływ krwi o 50% w naczyniach dystalnych z 85% obniżeniem ciśnienia w tętnicach oraz zmienia charakter przepływu krwi z tętniczego na żylny, co zwiększa szansę na powstawanie skrzepu i zahamowanie krwawienia. Eksperymentalne dowody przedstawione przez Burchellego wykazały, że zniesienie pulsacyjnego przepływu krwi umożliwia krzepnięcie, a także hamuje krwawienie w małych naczyniach.2 Historycznie procedurą tą zajmowali się położnicy. Obecnie wzywani są chirurdzy naczyniowi. Operatorzy często obawiają się podwiązania tętnic biodrowych wewnętrznych z powodu ryzyka uszkodzenia narządów miednicy. Obawy wydają się jednak nieuzasadnione, a jeśli zabieg jest wykonany prawidłowo, to zazwyczaj nie ma powikłań. Jedno- lub obustronne podwiązanie tętnic biodrowych wewnętrznych może uratować życie w przypadku wystąpienia krwotoku poporodowego. Obustronne podwiązanie tętnic jest bardziej efektywne.3
Rozważania anatomiczne
Tętnica biodrowa wspólna ma około 5,5 cm długości. Jest nieco dłuższa po stronie lewej i rozgałęzia się na tętnicę biodrową zewnętrzną, przechodzącą w tętnicę udową, która unaczynia kończynę oraz tętnicę biodrową wewnętrzną (podbrzuszną) unaczyniającą narządy miednicy mniejszej. Gałęzie ścienne tętnicy biodrowej wewnętrznej najczęściej odchodzą (w około 60%) jeszcze od tętnicy biodrowej wspólnej. Poziom rozwidlenia tętnicy biodrowej wspólnej jest z reguły stały i łatwy do zidentyfikowania, ponieważ znajduje się na linii kolców biodrowych przednich górnych oraz promontorium na wysokości kości krzyżowej.
Tętnica biodrowa wewnętrzna ma średnio 2,7 cm długości i odchodzi od rozwidlenia naczyń biodrowych, prawie pionowo w głąb miednicy, od przodu do stawu krzyżowo-biodrowego, dzieląc się na gałąź przednią (trzewną), rozwidlającą się na gałęzie trzewną, pępkową, pęcherzową górną, odbytniczą pośrodkową, maciczną, pochwową oraz gałąź tylną (ścienną), która dzieli się na gałęzie biodrowo-lędźwiową (może występować jako pierwsze z rozgałęzień zamiast tętnicy podbrzusznej w około 28%), boczną krzyżową (jako pierwsze z rozgałęzień w około 6 %), górną pośladkową (jako pierwsze z rozgałęzień w około 5 %), zasłonową, wewnętrzną sromową i dolną pośladkową. We wszystkich jednak przypadkach gałęzie ścienne odchodzą od bocznej lub grzbietowej powierzchni tętnicy.4