Objętość płynu owodniowego – kiedy i jakie działania należy podjąć?

Alessandro Ghidini, MD, Marta SChilirò, MD i Anna Locatelli, MD

Dr Ghidini, Professor, Georgetown University, Washington, DC, Director, Perinatal Diagnostic Center, Inova Alexandria Hospital, Alexandria, Wirginia.

Dr Schilirò, Medical Doctor, Obstetrics and Gynecology, University of Milano-Bicocca, Monza, Włochy.

Dr Locatelli, Associate Professor, University of Milano-Bicocca, Monza, Włochy, Director, Department of Obstetrics and Gynecology, Carate-Giussano Hospital, AO Vimercate-Desio, Włochy.

Żaden z autorów nie zgłasza konfliktu interesów w związku z treścią artykułu.

Ginekologia po Dyplomie 2014;16(4):15-24

Wnikliwe spojrzenie na częstość występowania oraz następstwa wielowodzia i małowodzia oraz sposoby diagnostyki i postępowania.

Ocena objętości płynu owodniowego jest częścią prenatalnych przesiewowych badań USG prowadzonych w celu oceny anatomii i dobrostanu płodu. Nieprawidłowa objętość płynu owodniowego jest związana ze zwiększonym ryzykiem zgonu okołoporodowgo oraz występowaniem licznych powikłań ciąży, takich jak przedwczesne pęknięcie błon płodowych (premature rupture of membranes, PROM), wady płodu, nieprawidłowa masa urodzeniowa oraz zwiększenie ryzyka interwencji położniczych.1

Ostatni przegląd danych wykazał istnienie związku między małowodziem a masą urodzeniową <10 centyla oraz zgonem okołoporodowym, jak również między wielowodziem a masą urodzeniową >90 centyla i zgonem okołoporodowym. Wartość predykcyjna samej objętości płynu owodniowego jest jednak słaba.2

Jak ocenić objętość płynu owodniowego

Jedyną mającą zastosowanie w praktyce metodą pozwalającą na ocenę objętości płynu owodniowego jest badanie ultrasonograficzne. Subiektywna ocena objętości płynu owodniowego powinna być wykonana w trakcie każdego badania ultrasonograficznego; zgodność ocen tego samego i różnych badających wynosi odpowiednio 84 i 96%.3 Subiektywna ocena nie przynosi nam jednak wartości liczbowych, które można by wykorzystać przy ocenie innych pacjentek, jak i w celu obserwacji zmian objętości płynu owodniowego w czasie. Obiektywnymi metodami pomiaru należy się posłużyć, jeśli nieprawidłową objętość płynu owodniowego w ocenie subiektywnej stwierdza się u pacjentek z grupy zwiększonego ryzyka położniczego (tab. 1) oraz wszystkich ciężarnych pod koniec trzeciego trymestru i po terminie porodu.

Najczęściej stosowanymi metodami oceny półilościowej są wskaźnik płynu owodniowego (amniotic fluid index, AFI) i wielkość pojedynczej największej kieszonki płynowej (single deepest pocket , SDP). Zastosowanie kolorowego badania doplerowskiego nie ...

Zalety i ograniczenia AFI i SDP

Przegląd piśmiennictwa porównującego AFI i SDP wykazał, że stosowanie AFI prowadzi do zbyt częstego rozpoznawania małowodzia, a to z kolei do niepotrzebnych interwencji (np. indukcji porodu), co często przyczynia się do zwiększenia chorobowości bez poprawy wyników okołoporodowych.9 Pomiar SDP może być zatem lepszą metodą oceny objętości płynu owodniowego w okresie okołoporodowym w sytuacji, gdy wyniki fałszywie dodatnie prowadzą do jatrogennego porodu przedwczesnego.

Przeprowadzony ostatnio przegląd piśmiennictwa wykazał, że w przypadku małowodzia SDP w porównaniu z AFI charakteryzuje się lepszym wskaźnikiem prawdopodobieństwa (likelihood ratio, LR) przewidywania niekorzystnych wyników położniczych (LR 6,2, 95...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zalety i ograniczenia AFI i SDP

Przegląd piśmiennictwa porównującego AFI i SDP wykazał, że stosowanie AFI prowadzi do zbyt częstego rozpoznawania małowodzia, a to z kolei do niepotrzebnych interwencji (np. [...]

Małowodzie

Częstość występowania zmniejszonej objętości płynu owodniowego wynosi 0,5-5%, w zależności od badanej populacji oraz definicji małowodzia. Czynniki etiologiczne różnią się w zależności od stopnia [...]

Wielowodzie<<>><<>> <<>>

Częstość występowania wielowodzia wynosi 1-2%.1,25 W tabeli 5 wymieniono najczęściej stosowane punkty odcięcia dla objętości płynu owodniowego w zależności od stopnia nasilenia wielowodzia.1,25 [...]

Podsumowanie

Nieprawidłowa objętość płynu owodniowego – zmniejszona lub zwiększona – powinna zapoczątkować poszukiwanie przyczyny. Sposób oceny i potencjalne czynniki etiologiczne zależą od wieku [...]
Do góry