Podsumowanie

Wyniki przedstawionych prac dowodzą przydatności RDW w określaniu rokowania u chorych z przewlekłą niewydolnością serca. Znalazło to odzwierciedlenie w wytycznych ESC z 2012 roku [3], w których RDW został po raz pierwszy wymieniony jako parametr rokowniczy w NS. Doniesienia te są znaczące ze względu na dostępność RDW jako elementu badania morfologii krwi. Oznaczenie RDW nie jest więc związane z dodatkowymi kosztami, w przeciwieństwie do innych nowych czynników rokowniczych w NS, których oznaczenie jest stosunkowo drogie, a także nie zawsze dostępne.

Nadal niejasne są mechanizmy patofizjologiczne leżące u podstaw zależności zwiększonego RDW i niekorzystnego rokowania u chorych z niewydolnością serca. Na podstawie dotychczasowych badań nie można odpowiedzieć na pytanie, czy RDW bierze udział w patogenezie NS czy tylko odzwierciedla zaawansowanie choroby. Wydaje się, że wzrost RDW może być wynikiem nakładania się wielu procesów, takich jak zaburzenia gospodarki żelazowej, przewlekły proces zapalny, niedobory pokarmowe oraz występowanie chorób współistniejących. Rozkład objętości erytrocytów może więc być szeroko dostępnym wskaźnikiem integrującym te liczne mechanizmy w jeden prognostyczny parametr, wykorzystywany do oceny rokowania chorych z NS. Zanim jednak ten nowy marker zostanie włączony do szerokiej praktyki klinicznej, niezbędne jest potwierdzenie jego przydatności oraz określenie wartości wskazującej na niekorzystne rokowanie w wieloośrodkowych badaniach z udziałem dużych grup chorych. Konieczne są także dalsze badania umożliwiające zrozumienie procesów patofizjologicznych leżących u podstaw tej zależności.

Piśmiennictwo

1. Podolec P, Jankowska EA, Ponikowski P, et al. Przewlekła niewydolność serca. Medycyna Praktyczna, Kraków 2009.

2. McMurray JJ, Stewart S. Epidemiology, aetiology, and prognosis of heart failure. Heart 2000; 83: 596-602.

3. McMurray JJ, Adamopoulos S, Anker SD, et al. ESC Committe for Practice Guidelines. ESC guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure 2012: The Task Force for the Diagnosis and Treatment of Acute and Chronic Heart Failure 2012 of the European Society of Cardiology. Developed in collaboration with the Heart Failure Association (HFA) of the ESC. Eur J Heart Fail 2012; 14: 803-869.

4. Maisel A, Mueller C, Adams K Jr, et al. State of the art: using natriuretic peptide levels in clinical practice. Eur J Heart Fail 2008; 10: 824-839.

5. Gardner RS, Ozalp F, Murday AJ, et al. N-terminal pro-brain natriuretic peptide. A new gold standard in predicting mortality in patients with advanced heart failure. Eur Heart J 2003; 24: 1735-1743.

6. Mehra MR, Uber PA, Park MH, et al. Obesity and suppressed B-type natriuretic peptide levels in heart failure. J Am Coll Cardiol 2004; 43: 1590-1595.

7. Januzzi JL, Camargo CA, Anwaruddin S, et al. N-terminal pro-BNP investigation of dyspnea in the emergency department (PRIDE) study. Am J Cardiol 2005; 95: 948-954.

8. Ezekowitz JA, McAlister FA, Armstrong PW. Anemia is common in heart failure and is associated with poor outcomes. Circulation 2003; 107: 223-225.

9. Horwich TB, Fonarrow GC, Hamilton MA, et al. Anemia is associated with worse symptoms, greater impairment in functional capacity and significant increase in mortality in patient with heart failure. J Am Coll Cardiol 2002; 39: 1780-1786.

10. Tang YD, Katz SD. Anemia in chronic heart failure: prevalence, etiology, clinical correlates, and treatment options. Circulation 2006; 113: 2454-2461.

11. Felker GM, Adams Jr KF, Gattis WA, et al. Anemia as a risk factor and therapeutic target in heart failure. J Am Coll Cardiol 2004; 44: 959-66.

12. Lippi G, Targher G, Montagana M, et al. Relationship between red cell distribution width and kidney function tests in large cohort of unselected outpatients. Scand J Clin Lab Invest 2008; 68: 745-748.

13. Seppa K, Sillanaukee P. High Red cell distribution width in alcoholics: not due to liver disease. JAMA 1992; 268: 1413.

14. Cakal B, Akoz AG, Ustundag Y, et al. Red cell distribution width for assessment of activity of inflammatory bowel disease. Dig Dis Sci 2009; 54: 842-847.

15. Pascual-Figal DA, Bonaque JC, Redondo B, et al. Red blood cell distribution width predicts long-term outcom regardless of anaemia status in acute heart failure patients. Eur J Heart Fail 2009 ;11: 840-846.

16. Al-Najjar Y, Goode KM, Zhang J, et al. Red cell distribution width: an inexpensive and powerful prognostic marker in heart failure. Eur J Heart Fail 2009; 11: 1155-1162.

17. Felker GM, Allen LA, Potock SJ, et al. Red cell distribution width as a novel prognostic marker in heart failure. J Am Coll Cardiol 2007; 50: 40-47.

18. Allen LA, Felker GM, Mehra MR, et al. Validation and potential mechanisms of red cell distribution width as a prognostic marker in heart failure. J Card Fail 2010; 16: 230-238.

19. Förhécz Z, Gombos T, Borgulya G, et al. Red cell distribution width in heart failure: prediction of clinical events and relationship with markers of ineffective erythropoiesis, inflammation, renal function, and nutritional state. Am Heart J 2009; 158: 659-666.

20. Hammarsten O, Jacobsson S, Fu M. Red cell distribution width in chronic heart failure: a new independent marker for prognosis? Eur J Heart Fail 2010; 12: 231-214.

21. Jackson CE, Dalzell JR, Bezlyak V, et al. Red cell distribution width has incremental prognostic value to B-type natriuretic peptide in acute heart failure. Eur J Heart Fail 2009; 11: 1152-1154.

22. Van Kimmenade RR, Mohammed AA, Uthamalingam S, et al. Red blood distribution width and 1 -year mortality in acute heart failure. Eur J Heart Fail 2010; 12: 129-136.

23. Makhoul BF, Khourieh A, Kaplan M, et al. Relation between changes in red cell distribution width and clinical outcomes in acute decopensated heart failure. Int J Cardiol 2012 May 2.

24. Cauthen CA, Tong W, Jain A, et al. Progressive rise in red cell distribution width is associated with disease progression in ambulatory patients with chronic heart failure. J Card Fail 2012; 18: 146-152.

25. Van Craenenbroeck EM, Pelle AJ, Beckers PJ, et al. Red cell distribution width as a marker of imparied exercise tolerance in patients with chronic heart failure. Eur J Heart Fail 2012; 14: 54-60.

26. Dabbah S, Hammerman H, Markiewicz W, et al. Relation between red cell distribution width and clinical outcomes after acute myocardial infarction. Am J Cardiol 2010; 105:312-317.

27. Nabais S, Losa N, Gaspar A, et al. Association between red blood cell distribution width and outcomes at six months in patients with acute coronary syndromes. Rev Port Cardiol 2009; 28: 905-924.

28. Lippi G, Filippozzi L, Montagnana M, et al. Clinical usefulness of measuring red blood cell distribution width on admission in patients with acute coronary syndromes. Clin Chem Lab Med 2009; 47: 352-357.

29. Azab B, Torbey E, Hatoum H, et al. Usefulness of red cell distribution width in predicting all-cause long-term mortality after non-ST-elevation myocardial infarction. Cardiology 2011; 119: 72-80.

30. Tonelli M, Sacks F, Arnold M, et al. Relation between red blood cell distribution width and cardiovascular event rate in people with coronary disease. Circulation 2008; 117: 163-168.

31. Hampole CV, Mehrota AK, Thenappan T, et al. Usefulness of red cell distribution width as prognostic marker in pulmonary hypertension. Am J Cardiol 2009; 104: 868-72.

32. Ani C, Ovbiagele B. Elevated red cell distribution width predicts mortality in person with known stroke. J Neurol Sci 2009; 277: 103-108.

33. Kim J, Kim YD, Song TJ, et al. Red blood cell distribution width is associated with poor clinical outcome in acute cerebral infarction. Thromb Haemost 2012; 108: 349-356.

34. Perlstein TS, Weuve J, Pfeffer MA, et al. Red cell distribution width and mortality risk in a community-based prospective cohort. Arch Intern Med 2009; 169: 588-594.

35. Patel KV, Ferrucci L, Ershler WB, et al. Red blood cell distribution width and the risk of death in middle-aged and older adults. Arch Intern Med 2009; 169: 515-523.

Do góry